Ozbek tili

III.  O‘rin-joy  oti  yasovchi  qo‘shimchalar  asosan,  otga  qo‘shiladi  va  negizdan 

anglashiladigan predmet mavjud bo‘lgan, ekiladigan, yashaydigan o‘rin-joy nomlarini hosil 

qiladi:  

-zor. Olmazor, paxtazor, lolazor. 

-loq. Toshloq, o‘tloq, qumloq. 

-iston. O‘zbekiston, Turkiston, Pokiston. 

-goh. Oromgoh, sayilgoh, o‘yingoh. 

-xona. Yotoqxona, oshxona, choyxona. 

IV.  Mavhum  ot  yasovchi  qo‘shimchalar  turli  turkumdagi  negizlarga  qo‘shilib, 

mavhum ma’noli ot yasaydi: 

-lik(-liq).  Sifatlarga  qo‘shilib  belgi,  xususiyat  ifodalovchi  ot  yasaydi:  mardlik, 

go‘zallik, yaxshilik, eskilik, tozalik; otlarga qo‘shilib, holat ifodalovchi mavhum ot yasaydi: 

yigitlik,  dushmanlik;  kasb-hunar  bilan  bog‘liq  mavhum  ot  yasaydi:  binokorlik, 

tuproqshunoslik,  manbashunoslik,  zargarlik,  pichoqchilik;  ravishga  qo‘shilib,  harakatning 

mavhum  miqdorini:  tezlik,  ko‘plik;  songa  qo‘shilib,  uning  mavhum  miqdorini:  o‘nlik, 

beshlik  bildiruvchi  otlar  yasaydi.  Ba’zan  aniq  narsa  otini  yasaydi:  shirinlik,  darslik, 

kundalik,  o‘simlik.  Geografik  nomlarga  qo‘shilganda,  shaxsning  o‘sha  yerga  tegishli 

ekanligi, u yerlik ekanligi anglashiladi: toshkentlik, farg‘onalik. 

---

14 

 

-liq.  Turli  so‘z  turkumlaridan  mavhum  ot  yasaydi:  ayriliq,  borliq,  otliq,  boshliq, 

oqliq,  bo‘shliq.  Otlarga  qo‘shilib  o‘sha  otdan  anglashilgan  predmetning  o‘rni,  joy  nomi 

shuningdek, idish ma’nosini bildiradi: Olmaliq, Bo‘stonliq, tuzliq.