Ozbek tili

Sintaktik  usul  bilan  ot  yasash.  Ikki  yoki  undan  ortiq  so‘zlarning  o‘zaro  birikishi 

natijasida  yasalgan  otlar  sintaktik  usul  bilan  yasalgan  ot  hisoblanadi.  Bunday  usulda 

qo‘shma, murakkab va juft otlar yasaladi.  

Ma’no va grammatik jihatdan tobelanish asosida birikib, bir urg‘u bilan aytiladigan 

va yozuvda qismlari qo‘shib yoziladigan yangi ma’noli ot qo‘shma ot hisoblanadi. Qo‘shma 

ot tarkib jihatidan quyidagicha bo‘lishi mumkin:  

Ot+ot:  qo‘lqop,  belbog‘,  toshko‘mir;  sifat+ot:  oqsoqol,  oqqush,  qizilo‘ngach; 

son+ot: uchburchak, to‘rtburchak, Beshariq; ot+fe’l: o‘rinbosar, kungaboqar, otboqar. 

Murakkab  otlarning  qismlari  alohida  urg‘u  bilan  aytiladi,  shu  sababli  yozuvda 

ajratib yoziladi. Biroq bitta so‘roqqa javob bo‘ladi va yaxlit holda gap bo‘lagi bo‘lib keladi: 

Oliy Majlis, so‘z boshi, mahalla qo‘mitasi.  

Juft  ot.  Ikki  so‘zning  o‘zaro  grammatik  jihatdan  teng  bog‘lanishidan  tuzilgan  ot 

juft ot deyiladi. Juft ot qismlari bir turkumga mansub bo‘ladi va alohida urg‘u bilan aytiladi. 

Ular  chiziqcha  bilan  yoziladi.  Qo‘shimcha  hammavaqt  ikkinchi  qismga  qo‘shiladi:  aka-

ukang, qozon-tovoqni, ota-onamiz kabi.