Ozbek-Tariyx-1-70-(каракалпак). indd

Atamalar túsindirmesi:
Sessiya
— (
lat
. sessio — májilis, jıynalıs) jumıs, shınıǵıwı 
dáwirli túrde ámelge asırılatuǵın wákillikli uyımlardıń, sud yaki 
jámiyetlerdiń jumıs, jıynalıs ótkeretuǵın dáwiri.
Deputat
— (
lat
. deputatus — wákil etilgen, jiberilgen) wákillikli 
mámleketlik organına saylanǵan adam, wákil.
Mutal Burhanov

---

11
Soraw hám tapsırmalar:
1. Ǵárezsizlikti tezlestirgen faktorlar nelerde kórindi?
2. 1991-jılı avgustta júz bergen hám Ózbekstannıń ǵárezsizligine alıp 
kelgen 3 áhmiyetli waqıyanı jazıń hám túsindiriń.
3. Ózbekstan Respublikası Konstituciyasınıń jaratılıw procesi qansha 
múddet dawam etti. Alǵan bilimlerińizge súyenip, onıń jaratılıwın 
basqıshlarǵa bólip dáwirlestiriń.
4. «Ǵárezsizlik Deklaraciyası», «Ózbekstan Respublikasınıń ǵárez-
sizlik tiykarları haqqında»ǵı nızamdı tawıp, eki kestede birdey 
mazmunlı normalar hám ayırmashılıqların jazıń.
Hújjet atı
Birdey
normalar
Tek ǵana 
Deklaraciyada 
bar bolǵan 
statyalar
Tek ǵana 
nızamda bar 
statyalar
«Ǵárezsizlik Deklaraciyası»
«Ózbekstan Respublikasınıń ǵárez-
sizlik tiykarları haqqında»ǵı nızam
5. Islam Karimovtıń Ózbekstan basshısı sıpatındaǵı dáslepki siyasiy 
qádemleriniń tariyxıy áhmiyeti nede? Pikirińizdi tiykarlań!
2-tema.
 Ózbekstan Respublikası milliy mámleketshiliginiń 
qáliplesiwi hám rawajlanıwı
Prezidentlik institutınıń qáliplesiwi.
Ózbekstan ǵárezsizlikke eris-
kennen soń mámleket basqarıwınıń jańa, zamanagóy hám nátiyjeli 
sisteması — Prezidentlik basqarıwı formasın rawajlandırıwǵa kirisildi.
?
Este saqlań!
Búgingi kúnde BMShne aǵza bolǵan 193 mámleketten 143 de 
Prezident lawazımı shólkemlestirilgen.
1990-jıl 24-martta Ózbekstan Respublikasında prezidentlik institu-
tınıń júzege keliwi elimiz milliy mámleketshiliginiń rawajlanıwında tolıq 
jańa basqıshtı baslap berdi. 1990-jılı 1-noyabrde qabıl etilgen Ózbekstan 
Respublikasınıń «Ózbekstan Respublikasında atqarıw hám basqarıw 
hákimiyatınıń dúzilisin jetilistiriw hám de Ózbekstan SSR Konstituciyası 

---

12
(Tiykarǵı Nızamı)na ózgeris hám qosımshalar kirgiziw haqqında»ǵı 
nızamı tiykarında mámleketlik basqarıwınıń tutas sistemasın jaratıw, 
nızam shıǵarıwshı, atqarıwshı hám sud hákimiyatın bir-birinen 
ajıratıw áhmiyetli ekenligin esapqa alıp, prezidentlik hákimiyatı menen 
Ministrler Sovetiniń atqarıw-basqarıw hákimiyatı qosıp jiberildi. 
Ózbekstan Respublikası Ministrler Soveti Ózbekstan Respublikası 
Prezidenti janındaǵı Ministrler Kabinetine aylandırıldı. Ózbekstan 
Respublikası Prezidenti sonıń menen birge Ministrler Kabinetiniń 
Baslıǵı bolıwı, Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń hám Ózbekstan 
Respublikası Ministrler Sovetiniń apparatı Ózbekstan Respublikası 
Prezidenti janındaǵı bir apparatqa birlestiriliwi belgilendi.
Bul nızam elimizde mámleketlik basqarıw forması — prezidentlik 
respublikasına tiykarlanıwın bekkemlep qoydı. Prezidentlik institutı 
shólkemlestirilgennen soń elimizde keń kólemli reformalar baslandı. 
1991-jılı 18-noyabrde elimizde prezidentlik saylawların tártipke salıwshı 
«Ózbekstan Respublikası Prezidenti saylawı haqqında»ǵı nızam qabıl-
landı. 1991-jılı 29-dekabrde Ózbekstan Respublikası Prezidentligine 
alternativlik tiykarda saylaw bolıp ótti. 
Joqarı lawazımǵa eki talaban — Ózbekstan Xalıq demokratiyalıq