O’zbek Adabiyoti tarixi: Eng qadimgi adabiy yodgorliklar


Abulqosim Mahmud az-Zamaxshariy (1075-1144)



Download 140,18 Kb.
bet17/39
Sana11.01.2017
Hajmi140,18 Kb.
#14
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   39
Abulqosim Mahmud az-Zamaxshariy (1075-1144)

  Abulqosim Mahmud ibn Umar ibn Ahmad Jarulloh Zamaxshariy 1075 yilning 19 martida Xorazmning Zamaxshar qishlog’ida qassob oilasida tug’ilgan. Otasi Umar ibn Ahmad machitda imomlik qilgan, onasi taqvodor va dindor ayollardan biri bo’lgan. Zamaxshariy dastlabki ta’limni otasidan olgan, so’ngra Xiva va Buxoro, Xuroson va Isfahon, Bag’dod va Makka madrasalarida tahsil olgan. O’qishni tugatgach, bir qancha vaqt shoh xizmatida kotiblik bilan shug’ullangan. Olim tilshunoslik, adabiyotshunoslik, geografiya, tafsir, hadis, huquq, lug’atshunoslik va boshqa shu kabi sohalarga oid 56 ta asar yozgan. Umrining so’nggi yillarida Xorazmga qaytib kelgan va 1144 yilning 1 aprelida vafot etgan. Zamaxshariyni “Arablar va g’ayri arablar ustozi”, “Jorulloh” (Ollohning qo’shnisi), “Xorazm faxri”, “Adablar peshvosi” va “Butun dunyo ustozi” kabi nomlar bilan atashgan.


  Zamaxshariy arab tili gramatikasiga oid “Al-Muffasal”asarini makka shahrida 1121 yilda yozgan. Bu kitob arab tili gramatikasini o’rganishda muhim qo’llanma sifatida azalda sharqda ham, G’arbda ham shuxrat topgan asarlardan hisoblanadi. Olimning xorazmshoh Alouddavla Abdulmuzzafarga bag’ishlab 1137 yilda yozgan “Muqqadamat –ul- adab”asari besh qismdan iborat bo’lib, otlar, fe’lklar, bog’lovchilar, otlarning turlanishi, fe’llarning tuslanishi haqida  bahs yuritilgan, unda adabiyot nazariyasiga, ayniqsa, badiiy tasvir vositalariga alohida e’tibor berilgan. Ushbu asar fors, chig’atoy (o’zbek), mo’g’ul, turk va boshqa tillarga tarjima qilingan. Manbalarda ko’rsatilishicha, “Muqaddimat-ul-adab”ning chig’atoy (o’zbek) tiliga tarjimasi Zamaxshariyning o’zi tomonidan amalga oshirilgan.
  Asarlari: “Al-Mufassal” (1121), “Muqaddimat-ul-adab” (1137, “Adabiyotga kirish”), “Al-Kashshof” , “Asos al-balog’a” (“Notiqlik asoslari”, lug’atshunoslikka oid), “Tog’lar, manzillar va suvlar”, “Hadislardagi notanish so’zlarni o’zlashtiruvchi”, “Qofiya” va boshqalar

Sarlavha: Re: Abituriyentlarga yordam: adabiyotdan tayyorlov kurslari


Jo'natildi: Robiya dan 27 Aprel 2008, 14:59:12

Download 140,18 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   39




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish