O'z betinshe jumisi Tema

Suverenli Qaraqalpaqstan Respublikasinin tiykargi nizami.
1993-jili 9-aprel kuni bolip otken 12-shaqiriq Qaraqalpaqstan Respublikasi Joqari Kenesinin XII sessiyasinda Qaraqalpaqstan Respublikasinin Konstitutsiyasi qabil etildi. Konstitutsiya: Kirisiw bolimi, alti taraw, 25 bap ham 116 statyadan ibarat. Olardan mamleketlik suverenitet, nizamnin ustemligi, insan huqiqlari ham erkinlikleri ham minnetleri, jamiyetlik ekonomikaliq tiykarlari ham jamiyetlik birlespeler, hakimshilik-aymaqliq duzilis, Qaraqalpaqstan Respublikasinin Joqargi Kenesi, Sud ham prokuratura, saylaw sistemasi ham tagi basqalar nizamlastirildi. Konstitutsiyada Qaraqalpaqstan – Ozbekstan Respublikasi quramina kiretugin suverenli demokratiyaliq respublika dep jazilgan.
Bul elimiz xaliqlarinin asirler dawamindagi tagdir ham tuwusqanliq birligin korsetedi. Haqiyqatinda da, Prezidentimiz I. A. Karimov aytqaninday-aq, «Ozbekstan tagdiri – bul Qaraqalpaqstannin da tagdiri Ozbek xalqinin keleshegi – Qaraqalpaq xalqinin da keleshegi bolip esaplanadi».
Qaraqalpaqstannin suverenlik jolga tusiwi menen respublikada jasawshi tuwisqan xaliqlardin milliy oraylarinin jumisi jaqsilandi. Puqaralardin ozin-ozi basqariw uyimlari haqqindagi nizam qabillandi. Bul nizamga muwapiq qalalarda, rayon oraylarinda ham awillarda puqaralardin ozin-ozi basqariw uyimlari, puqaralar jiyinlari sholkemlestirildi. Olardin sani 1995-jilga ke7lip 260 tan aslam boldi. Bul uyimlardin basli waziypasi sol jerde jasawshi xaliqtin abadan turmisi, aymaqtin sotsial-ekonomikaliq ham ruwxiy rawajlaniwi ushin xizmet etiw bolip esaplanadi. En jaqsi ideyalar menen baslamalar mahallelerde payda bolatuginligin esapqa alip, qala ham rayon hakimiyatlari olarga jaqinnan basshiliq etti.
Jamiyetlik – siyasiy turmista 1994-jili 26-dekabrde bolip otken Ozbekstan ham Qaraqalpaqstandagi Joqargi ham jergilikli keneslerge saylawlar ulken siyasiy ahmiyetke iye boldi. Bul saylawlar xalqimiz tariyxinda birinshi ret kop partiyaliq tiykarinda otti ham saylawshilar elimizdin en jaqsi azamatlarin xaliq deputatlari etip sayladi. 26-mart kuni janadan saylangan Joqari ham jergilikli keneslerdin sessiyalari bolip, olarda Qaraqalpaqstannin qala ham rayonlari hakimleri janadan saylanip, tastiyiqlandi.
1995-jili fevralda janadan saylangan Ozbekistan Respublikasi Oliy Majlisinin birinshi sessiyasi boldi. Onda respublikanin jamiyetlik-siyasiy turmisinda en ahmiyetli masele prezident ham parlament saylawlari muddetlerin jaqinlastiriwdi maqsetke muwapiq dep tapti. Solay etip, Oliy Majlis Ozbekstan Respublikasi Prezidentinin wakillik muddetin soziw ushin 1997-jil 26-martta uliwma xaliqliq referendum otkeriw haqqinda qarar qabil etti. Qaraqalpaqstanda saylawga qatnasiqlardin 99,3 protsenti I. A. Karimovtin Prezidentlik wakilligin 1997-jildan 2000-jilga deyin soziwga dawis beredi.
Janadan saylangan Ozbekstan Respublikasi Oliy Majlis sessiyasinda Prezident I. A. Karimov «Ozbekstannin siyasiy-jamiyetlik ham ekonomikaliq rawajlaniwinin tiykargi principleri» haqqinda bayanat jasadi. Onda I. A. Karimov jamiyetlik turmistin barliq tarawlarinda adillik boliwi kerek ekenligin atap korsetti. Sebebi, adil, puqaraliq huqiqiy demokratiyaliq jamiyet quriw basli waziypalardan bolip esaplanadi.
Qaraqalpaqstannin Tiykargi Nizaminin ahmiyeti ogada ulke, oytkenj ol puqaralar huqiqin moyinlaw boyinsha dunya juzlik jetiskenliklerdi oz ishine aladi. Konstitutsiyada Qaraqalpaqstan Respublikasinin barliq puqaralari qaysi rasa, qaysi millet ekenligine qaysi dinge isenetuginligina, qaysi sotsialliq qatlamnan kelip shigiwina, pikirinin qanday ekenligine qaramastan ten huqiq ham erkinliklerge iye ham nizam aldinda olardin hammesinin tendey juwap beretuginligi korsetilgen.