O'z betinshe jumisi Tema

Juwmaqlaw
Ozbekstan Respublikasinin 1991-jili 31-avgustta garezsiz dep jariyalaniwi respublika xaliqlarinin tariyxindagi ogada ulken waqiya boldi.
«Ozbekstan Respublikasi Mamleketlik garezsizligi tiykarlari haqwinda»gi Nizamnin jariyalaniwi menen onda Qaraqalpaqstan aymaginin bir putinligi tan alindi. Qaraqalpaq xalqi ozinin tagdirin ozbek xalqi menen mangige baylanistirdi. Sonin menen birge Qaraqalpaqstan xaliqlarinin oz tagdirin ozi belgilew, garezsiz rawajlaniw ham milliy mamleketshilikti bekkemlewge mumkinshilik jaratti.
Ozbekstan Respublikasi Konstitutsiyasinin 70-statyasia saykes Qaraqalpaqstan Respublikasi Ozbekstan Respublikasi tarepinen qorgaliwi tastiyiqlandi. Ozbekstan Respublikasinin puqarasi esaplangan Qaraqalpaq xalqina Ozbekstan xaliqlarinin barliq huqiqlarinan paydalaniw mumkinshiligi berildi.
Ozbekstan quramindagi Qaraqalpaqstan Suverenli Respublikasi ozinin mamleketlik belgilerine iye boldi, mamkeketshiligin rawajlandira basladi. Qaraqalpaqstan ozine tan Konstitutsiyasina iye boldi.
Garezsiz rawajlaniw jolinan baratirgan Ozbekstan Respublikasi Quramindagi Suverenli Qaraqalpaqstan Respublikasinin xaliqlari 2001-jili oz garezsizligine erisiwinin 10 jilligin toyladi.
Ozbekstan garezsiz mamleket sipatinda dunya xaliqlarinin ten huqiqli subektine aylandi. Mamleketlik ham sotsialliq turmistin barliq tarawlarinda teren ham tupkilikli ozgerisler iske asti.
Garezsizlik dawiri jilnamasin sawlelendiretugin Qaraqalpaqstannin jana tariyxinin betlerinen eski duzim shinjirinan qutiliw, mamleket ham sotsialliq siyasiy turmis mexanizmleri ham duzimlerin janadan qaliplestiriw jolindagi iske asirilip atirgan tabislar orin aladi. Yagniy garezsizliktin otken on jili ishinde sotsialliq-siyasiy tarawda hakimshilik-buyriqpazliq avtoritar duzim mexanizmi ham duzimlerinen qutildi. Mamleket qurilisinin demokratiyaliq huqiqiy negizlerine otti puqaraliq jamiyetke otiwdin tiykari salindi. Yagniy, rawajlaniwdin «Ozbek modeli» dep atalgan adil xaliqshil, adamgershilikli jamiyet quriw siyasati iske asirildi. Bul adamgershilik qadiriyatlarina tiykarlangan milletti ozinin sotsialliq awhali, siyasiy isenimlerinin qanday boliwina qaramastan puqaralardin huqiqlari ham erkinliklerin tamiyinlep beretugin mamleket bolip, xaliq mamleket hakimshiliginin deregine aylandi.
Ekonomikaliq tarawda milliy bayliqtin kobeyiwin tamiyinleytugin turaqli rawajlanip baratugin bazar ekonomikasin duziw, bazar ekonomikasina basqishpa-basqish qaliplestiriw, haqiyqiy mulk iyelerin patda etiw ham olardin huqiqlarinin qorgaliwin tamiyinlew, barliq menshik turlerinin huqiqiy tenligin turaqlastiriw, sonday-aq, ekonomikasin oraylistiriwdan awlaq bolgan karxanalar hsm sholkemlerdin garezsizligin keneytiw, mamlekettin xojaliq islerine tikkeley aralasiwinan waz keshiwi iske asti. Mamleketlik emes karxanalardin sani osip atir.
XXI asirde keleshegi ulli Ozbekstan diyarinda eli-xalqimiz ardaqlagan aziz Qaraqalpaqstanda erkin napes alamiz.
Garezsizlik jillarinda qala ham awillardin korki ozgerdi. Hazirgi zamanga say jaylar salindi. Qala ham rayonlarda jana kolledjler, litsey ham gimnaziya imaratlari qurilip atir. Asirese, Respublikamiz paytaxti Nokis qalasi kunnen-kunge gullenbekte. Jana ham shirayli jaylar ham kosheler qalamizdin korkine kork qosip tur.

Paydalanilgan adebiyatlar.

1. 
   Kamalov S. Saribaev Q. Qaraqalpaqstan tariyxi. Nokis 2004
   
2. 
   Qaraqalpaqstan jana tariyxi. Nokis 2003
   
3. 
   Jumashev A. Nurjanov S. Qaraqalpaqstan tariyx (1991-2015-jillari) N.2018