Отабаева Айгул топишмоклар lotin

Mazmun  –  predmetning  xususiyat  va  belgilarida  namoyon  bo‘ladigan 

mohiyat. U predmetning qandayligini ifodalaydi.  

Til  va  uning  birliklari  fikrni  shakllantirish,  ifodalash  vositasi  bo‘lganligi 

sababli    bizning  ongimizda  ular  ikki  tomonning  –  shakl  va  mazmun  (ma’no, 

vazifa)  tomonlarining  birikmasi  sifatida  mavjuddir

8

.  Masalan:  {qalam}  lug‘aviy 

birligi  ongimizda  shakliy  tomondan  {q},{a},{l},  {a},  {m}    kabi  fonemalar 

tizmasidan  iborat.  Bu  fonemalar  tizmasi  {ruchka}  va  hokazolar  kabi  lug‘aviy 

birliklar bilan o‘xshashlik munosabatlariga ega. Ular {chiz-},{yoz-} kabi lug‘aviy 

birliklar  bilan,  turli  morfemalar  bilan  qo‘shnichilik  munosabatlariga  kirisha 

oladigan ma’no bilan bog‘langandir. Bu  ma’no ongimizdagi “qalam” tushunchasi 

bilan,  tushuncha  esa  hayotdagi,  voqealikdagi  (qalam)  predmeti  bilan  bog‘liqdir. 

Sistem  tilshunoslikda  bularning  har  birining  o‘z  nomi  bor:  Shakliy  tomoni  – 

substansiya,  ifodalovchi,  shakl,  moddiy  tomon,  tashqi  tomon,  nomema  atamalari 

bilan;