O’simliklar fiziologiyasi

Fiziologik tinim.
Bu holni o‘simlik ichki muhitining fiziologik sabablar keltirib chiqaradi. 
Masalan, ichki kurtak, kobiqni xususiyati tufayli unmasligi mumkin. Shuningdek ushbu hol 
fitogormonlarning nisbati orqali ham paydo bo‘lishi mumkin. Masalan abstsizat kislotasi ko‘p bo‘lsa 
kurtaklar tinim holatiga o‘tadi. Bu yerda shuni ham aytib o‘tish lozimki fiziologik tinim holati 
o‘simliklarning ontogenezida alohida o‘rin tutadil Masalan ko‘pchilik o‘simliklarning pishib yetilgan 
urug‘lari faqatgina ma’lum vaqt tinchlik holatini o‘tagandan so‘ngina unib chiqish xususiyatiga ega. 
Masalan bug‘doy donlari ikki haftadan ikki oygacha tinim holatida saqlanganda, chigit esa bir oy 
saqlangandan keyingina to‘laqonli unib chiqish xususiyatiga ega bo‘ladi. 
Qishloq xo‘jaligida ayrim o‘simliklarning urug‘larining tinim holati xususiyatlarini o‘rganish 
orqali ularning unishini boshqarish usullari ishlab chiqiladi. Masalan, urug‘ni ekishdan oldin qisqa 
muddatli qizdirish bilan uning tinim holati muddatini kamaytirish mumkin. Yangi qazib olingan 
kartoshka tuganagini ekish uchun gibberellin yoki tiomochevina eritmasida 30 daqiqa namlanadi. Mevali 
daraxtlarning urug‘ini unib chiqishini tezlashtirish uchun ular nam qumda (+5 °C) tutib turiladi. Bahor 
faslida esa tinim to‘xtab, urug‘lar bir tekis unadi. 
Aytish lozimki, ayrim moddalar urug‘laming tinim holatini uzaytiradi. Masalan, kartoshka 
tuganagi 0,5% gidrel eritmasi bilan purkalsa, u 5 oygacha sifati buzilmasdan yaxshi saqlanishi mumkin. 
 
O‘simliklarning harakatlanishi.

---

O’simliklar fiziologiyasi
140 
Fitogormonlar 
Tayanch so’zlar: 
fitogormonlar, auksinlar, gibberellinlar, sitokininlar, abssizinlar, etilen, 
o’stiruv moddalar, o’simlik gormonlari, meristematik to’qimalar, Xolodniy, Vent, Kegel, Kurosava, 
Yabuta, Kross, gibberellin kislotasi, gibbersib, retordant, harakatlar, tropizmlar, geotropizm, 
fototropizm, gidrotropizm, xemotropizm, niktinastik, nutasiya harakatlari.