O’simliklar fiziologiyasi laboratoriya mashg’uloti ishlanmasi

115-16 -laboratoriya mashg’uloti:

Mavzu: Yorug’lik ta’sirida kraxmal hosil bo’lishini aniqlash.
Kerakli asbob va reaktivlar: Qorong’i joyda saqlangan o’simlik, shakl solingan qora qog’oz, shisha qalpog’, 300 yoki 500 vattli elektr lampa,( bunda quyosh nuridan ham foydalanish mumkin) , spirt , HCl kislota, oq bo’r, yod eritmasi.

Ishning borishi: Buning uchun tajriba olib boriladigan o’simlik bir-ikki kun qorong’i joyda saqlanadi. Qorong’i joyda o’simlik bargidagi kraxmal parchalanib, oddiy qandga aylanadi. Bu moddalar o’simlikning nafas olish vaqtida va boshqa jarayonlarning o’tishi uchun sarf bo’ladi.

Qorong’i joyda qoldirilgan o’simlik bargida kraxmal parchalanganligini aniqlash uchun o’simlik bargi qorong’ilikdan olinib, qaynoq suvga botiriladi va spirtga solib rangsizlantiriladi.Oqargan bargga yod eritmasi ta’sir ettirilganda bargning yuzasi qizarib qolsa, u kraxmalning parchalanganligini bildiradi.Kraxmalning parchalanishi aniqlangandan so’ng yorug’likda kraxmal hosil bo’layotganligini kuzatish uchun quyidagicha tajriba o’tkaziladi.

Qorong’i joyga qo’yilgan o’simlik bargi bandi bilan birga uzib olinadi. Barg plastinkasi birorta shakl yasalgan qora qog’oz bilan yopiladi, bandi esa suv to’ldirilgan kolbaga botirib qo’yiladi.So’ngra kolbaning ustiga shisha qalpoq yopib, kuchli sun’iy yoki tabiiy yorug’lik tushib turadigan joyda 1-2 soat saqlanadi.

Fotosintez jarayonini yaxshi o’tishi uchun bargni ko’p miqdordagi karbonat angidrid gazi bilan ta’minlab turish zarur. Buning uchun marmar yoki oq bo’r solingan idishga kislota quyilib, bu idish shisha qalpoq ichiga joylanadi. Oradan 1-2 soat o’tgach, barg qalpoq ichidan olinib, qora qog’ozdan bo’shatiladi va darhol qaynab turgan suvga, so’ng spirtga botirib rangsizlantiriladi. So’ngra barg petri idishiga yoyiladi va ustiga yod eritmasi tomiziladi. Agar yorug’lik ta’sirida kraxmal hosil bo’lgan bo’lsa, u holda, qora qog’ozdagi shakli o’rni ko’k rangga bo’yalgan bo’ladi.