|
Namunaviy mavzular rejasi
№
|
Fanning bo`limlari va mavzular nomi
|
Umumiy yuklama soat
|
Hammasi
|
Darslar turi bo`yicha soatlar taqsimoti (Auditoriya yuklamasi)
|
Mustaqil ish
|
Jami
|
Nazariy
|
Amaliy
|
Labora-toriya ishi
|
Seminar
|
Kurs ishi
|
1
|
Kirish
|
2
|
2
|
2
|
-
|
|
|
|
-
|
2
|
Matematikaning umumiy tushunchalari
|
7
|
4
|
4
|
|
|
|
|
3
|
3
|
Matematik jumlalar. Matematik isbotlar.
|
7
|
4
|
2
|
2
|
|
|
|
3
|
4
|
To`plamlar va ular ustida amallalar
|
4
|
4
|
2
|
2
|
|
|
|
|
5
|
Munosabat va moslik
|
8
|
4
|
2
|
2
|
|
|
|
4
|
6
|
Manfiy bo`lmagan va butun sonlar haqida tushuncha va ularni raqamlashni o`rgatish uslubi
|
19
|
12
|
8
|
2
|
2
|
|
|
7
|
7
|
Manfiy bo`lmagan butun sonlar ustida arifmetik amallarni bajarishni o`rgatish uslubi
|
38
|
30
|
20
|
8
|
2
|
|
|
8
|
8
|
Manfiy bo`lmagan butun sonlarning bo`linuvchanligi.
|
9
|
6
|
4
|
2
|
|
|
|
3
|
9
|
Matnli masalalar va ularni yechishni o`rgatish uslubi
|
14
|
10
|
6
|
2
|
2
|
|
|
4
|
10
|
Son tushunchasini ken-gaytirish
|
2
|
2
|
|
2
|
|
|
|
|
11
|
Algebraik tushunchalarni o`rgatish uslubi
|
6
|
4
|
2
|
2
|
|
|
|
2
|
12
|
Kattaliklar va ularni o`lchash
|
12
|
8
|
2
|
4
|
2
|
|
|
4
|
13
|
Boshlang`ich geometrik ma`lumotlarni o`rgatish uslubi
|
2
|
2
|
2
|
-
|
|
|
|
|
14
|
Boshlang`ich sinfda matematika o`qitishga o`rgatishning umumiy tushunchalari
|
8
|
4
|
2
|
2
|
|
|
|
4
|
15
|
Matematikadan sinfdan tashqari ishlar
|
2
|
2
|
2
|
-
|
|
|
|
|
16
|
Umumiy takrorlash.
|
2
|
2
|
|
2
|
|
|
|
-
|
|
Jami:
|
142
|
100
|
60
|
32
|
8
|
-
|
6
|
42
|
Amaliy mashg`ulotlarni o`tkazish uchun kerakli jihozlar
Boshlang`ich matematika nazariyasi va metodikasi fani bo`yicha o`tkaziladigan amaliy mashg`ulotlar uchun o`quv qurollari, darsliklar, qo`shimcha adabiyotlar, jadvallar, maketlar kerak.
O`qitishning texnik vositalari
Radio, televizor, kodoskop, magnitofon, kompyuter, multimediya.
Foydalanilgan adabiyotlar
-
Umumiy o`rta ta`limning Davlat ta`lim standarti. – T.: 1999.
-
A.M.Pishkalo., L.P.Stoylova. Boshlang`ich matematika kursi asoslari.–T.:1991.
-
N.U.Bikbayeva., R.I.Sidelnikova., G.A.Adambekova. Boshlang`ich matematika o`qitish metodikasi. – T.: 1996.
-
N.U.Bikbayeva., M.A.Zaynitdinova., E.Y.Yangiboyeva., G.Adambekova.
-
Boshlang`ich sinf darsliklari va metodik qo`llanmalari. – T.: 1997.
-
M.E.Jumayev., E.E.Jumayev., N.A.Adilxanova. Matematika o`qitish metodikasi. – T.: Ilm – Ziyo, 2003.
-
M.E.Jumayev. Boshlang`ich matematika kursi asoslari. – T.: 1991.
Foydalanishga tavsiya etiladigan internet tarmog`i
-
http:// ziyonet.uz/ru
-
http:// www.doc.uz
-
http:// www.matematika kursi.uz
O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O`RTA MAXSUS TA`LIM VAZIRLIGI
O`RTA MAXSUS, KASB – HUNAR TA`LIMI MARKAZI
Ro’yxatga olindi
№ KMD 3141601-2.09
2012 yil 15 avgust
|
|
Vazirlikning 2012 yil
15 avgustdagi 332-1-sonli
buyrug`i bilan tasdiqlangan
|
tabiatshunoslik va uni o`qitish
metodikasi
fanidan o`quv DASTURI
Fan dasturi Oliy va o`rta maxsus, kasb-hunar ta`limi tayyorlov yo`nalishlari bo`yicha Muvofiqlashtiruvchi kengashning 2012-yil 24-iyuldagi 3-sonli majlisi bayonnomasi bilan ma`qullangan.
Fan dasturi 1-Toshkent Pedagogika kollejida ishlab chiqildi, bilim sohasi bo`yicha sho`ba kelishuvidan o`tkazildi (1-sonli kelishuv bayoni 2012-yil 16-iyul).
Tuzuvchi:
|
A.Maxsumova
|
–
|
1-Toshkent Pedagogika kolleji o’qituvchisi.
|
|
|
|
|
|
D.Yo`ldosheva
|
–
|
1-Toshkent Pedagogika kolleji o’qituvchisi.
|
|
|
|
|
Taqrizchi:
|
R.Toshmuhamedov
|
–
|
Nizomiy nomli TDPU Botanika, ekologiya va hujayra biologiyasi kafedrasi dotsenti
|
|
|
|
|
|
Y.Saidaminova
|
–
|
1-Toshkent Pedagogika kolleji o`qituvchisi
|
Fanning o’quv rejasidagi boshqa fanlar bilan o’zaro bog’liqligi,
uslubiy jihatidan uzviyligi va ketma –ketligi.
Ushbu fanni o’zlashtirish uchun o’quvchi umumta’lim fanlaridan biologiya, geografiya, kasbiy ta’lim fanidan anatomiya, maxsus fanlardan pedagogika, psixologiya, kuni uzaytirilgan guruhlarda tarbiyaviy ishlar kabi fanlarni chuqur o’zlashtirishlari talab etiladi. O’quv rejaga ko’ra yuqorida keltirilgan fanlar tabiatshunoslik va uni o’qitish metodikasi fani bilan birgalikda o’zlashtirilishi lozim.
Fanni o’qitishda zamonaviy axborot va pedagogik texnologiyalaridan
foydalanish bo’yicha tavsiyalar
Bugungi kunda tabiat bilan inson o’rtasidagi munosabatlarni to’g’ri yo’lga qo’yishda tabiatshunoslik fanini chuqur o’rganish talab etiladi. Bu fanning ahamiyati shu darajadaki, tabiatni o’rganish va uni muhofaza qilish hozirgi zamonning dolzarb masalalaridan biri hisoblanadi.
-
Tabiiy fanlarni o’rgatish jarayoni turli xildagi ko’rgazmali qurollarni ko’rsatish bilan, darsdagi amaliy ishlar, maktab amaliyoti va tabiat go’shalariga ekskursiyalar o’tkazish bilan olib borilishi lozim.
-
Tabiatshunoslik va uni o’qitish metodikasi fanidan dars berishda Yer yuzasining tabiiy xaritalari, O’zbekistonning tabiiy va siyosiy – ma’muriy xaritalari, foydali qazilma namunalari, gerbariylar, hayvon va qushlarning tulumlari bo’lishi lozim.
-
Ta’lim berishning zamonga xos texnik vositalaridan slaydlar, multimedia, DVD, kompyuter dasturlari va internet ma’lumotlaridan foydalanish kerak.
-
Tabiatshunoslik va uni o’qitish metodikasi fanini o’qitishda tarbiya muhim ahamiyatga ega. O`quvchilarga tarbiya berishda darsdan tashqari amaliy ishlar hamda ekskursiyalarni to’g’ri tashkil etishda o’qituvchining pedagogik mahorati yuqori bo’lishi lozim.
Fanning maqsadi
Kollеj o`quvchilari tabiatshunoslik fani bilan tanishish orqali tabiat qonunlarini, ulardan kеlib chiqadigan oqibatlar, tabiat unsurlari o`rtasidagi bog`lanishlarning ilmiy asoslarini bilib oladilar. Tabiatga bog`liq holda estеtik, ekologik, vatanparvarlik, iqtisodiy, insonparvarlik kabi insoniy fazilatlarni egallab boradilar. Chunki tabiatshunoslik kursida O`zbеkiston tabiiy sharoiti misolida yеr yuzi tabiati, uning o`ziga хos хilma-хil tabiat unsurlarini, tuprog`i, suvi, havosi, o`simligi, hayvonot olami, aholisi, aholining mеhnat faoliyati bilan tanishadilar. Tabiatshunoslik bilan tanishish davomida obi–havoni kuzatadilar, o`simlik va hayvonat olami ustida fеnologik kuzatish olib boradilar. Bunday kuzatishlar davomida quyosh soati, obi-havoni kuzatish asbobolari bilan ishlaydilar.
Qishloq хo`jaligi mavzusidagi ma`lumotlar asosida insonning tabiatga, tabiiy rеsurslarga bo`lgan ta`siri va aks ta`sirini, hududiy ishlab chiqarish komplеkslarining vujudga kеlish sabablarini, tabiat bilan jamiyat orasida bog`liqlik borligini bilib oladilar.
Rеspublikamiz ekologik holatini o`rganish va ekologik tarbiyani amalga oshirish shu kunning dolzarb masalaldaridan biri hisoblanadi. Chunki ilm-fan taraqqiyoti, yer yuzi aholi sonining yildan yilga ortib borishi insonning atrof-muhitga salbiy ta`sirini kuchaytirmoqda.
Ekologiya fanini o`rgatish orqali O`zbеkistonda ekologiya fanining rivojlanish tariхi, asosiy ekologik muomolar, ekologik omillarning organizmga ta`siri, umuman atrof-olam, uy-joy, ularning bir-biriga ta`siri o`rgatiladi.
O`quvchilarda hosil bo`ladigan ko`nikmalar
Kollеj talabalari bu fanni o`qish orqali maktabda tabiatshunoslik, gеografiya, biologiya, fizika, kimyo va boshqa fanlardan olgan bilimlarini yanada chuqurlashtiradilar. Bu fanni o`qish orqali yеr shari, o`z o`lkasi tabiati o`rganilgan bo`lsa, hozirgi kunga kеlib bu uyg`unlashgan kursning vazifasi: qishloq jamiyatining hayoti va faoliyati kеchayotgan muhitni, ya`ni sayyoramiz yuza qismining tabiatini o`rganishga e`tibor kuchaytirildi. Bunda yеr yuzasidagi narsa–hodisalar va jarayonlarning taqsimlanish jarayonini, vaqt o`tishi bilan ularning o`zgarishini, tabiatning tuzilishi va o`zgarishida insonning rolini «Tabiat-inson» munosabatlari bilan bog`liq bo`lgan ijobiy va salbiy oqibatlarni, ulardan ijobiy tomondan foydalanish hamda salbiy oqibatlarni yo`qotishga qaratilgan chora-tadbirlar ishlab chiqish va boshqa masalalarni tеng yoritadi. Ularni o`rganish orqali o`quvchilarning dunyoqarashlari shakllanib boradi va ma`naviyati boyiydi. Yuqori darajadagi ko`nikma va malakaga ega bo`ladilar.
Bu fan kichik maktab o`quvchilarining tafakkur doiralarini kеngaytirishda, bilish qobiliyatini takomillashtirishda, kuzatuvchinlik qobiliyatini rivojlantirib borishda tabiatni o`rganishning asosiy vazifalaridan biri bo`lgan ko`nikmalarni hosil qiladi.
O`quvchilarning olgan bilimlari
Tabiatshunoslikni o`rganish orqali o`quvchilar quyidagi bilimlarga ega bo`ladilar:
-
yеrnig tuzilishi, yеr qobiqlari, umuman yеr haqida umumiy ma`lumotlar oladilar;
-
joyda oriyеntir olish, joy tariхni tuzish, tabiatni tasvirlash, kartalarni o`qiy bilish;
-
o`quv asboblari bilan ishlash, tехnika vositalardan foydalanish;
-
mahalliy sharoitda kuzatish;
-
joyda, gеografik maydonchada bеvosita mashqlar olib borish;
-
o`z joyini, o`lkasini o`rganish orqali tabiatni sеvish, unga muhabbat tuyg`usi bilan qarash kabi xislatlar ortib boradi, tabiatni, insonni sеvish, e`zozlash, ardoqlash, ularning qadriga еtish tuyg`ulari hamda ekologik madaniyat shakllanadi va takomillashadi.
Bu fan orqali tabiatdagi hamma narsabir butun va o`zaro bog`liq ekanligi, tabiatda kеchadigan hodisa va jarayonlar, tabiat qonunlari asosida sodir bo`lganligi, inson ham tabiatning hosilasi bo`lib, tabiatdagi qonunlarni bilmay turib tabiatga ozor bеrish inson uchun kеchirib bo`lmaydigan jarayon ekanligi, har qanday salbiy oqibatning oldini olish uchun tеzkorlik bilan chora-tadbirlar ko`rish kеrakligini tushunib yеtadilar.
O`quvchilarning yosh xususiyati, turmush tajribasi, bilish faoliyatini hisobga olgan holda ta`limning didaktik shartlari, uslub hamda usullari, ta`lim vositalari haqida nazariy hamda amaliy ma`lumotlar bеriladi. Nimani o`qitish, qanday o`qitish, qanday vositalar yordamida o`qitish samarali bo`lishi mumkinligi ustida fikr yuritiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
