O‘rтa maxsus, kasb-hunar тa’limi markazi

194-mashq. Matnni o‘qing. Uning tarkibidagi bog‘langan qo‘shma gaplarni toping. Shoh Bahrom va Fitnaga bo‘lgan munosabatingizni bayon qiling.

Bahrom Go‘r o‘zining go‘zal va xushovoz kanizagi Fitna bilan kiyik oviga chiqadi. Ov vaqtida Bahrom kiyikni shunday ustalik bilan otadiki, bundan Bahromning o‘zi ham bag‘oyat hayratga keladi, ammo uning bu san’atiga Fitnaning tahsinlar o‘qib hayrat­lanmaganligi Bahromni darg‘azab etadi. Natijada u o‘z sarkardasiga Fitnani o‘ldirishni topshiradi. Qizning ko‘p yolborib iltijo qilishi natijasida sarkarda uni o‘zining shahardan tashqaridagi oromgohiga eltib qo‘yadi. Fitna har kuni u yerda kichik bir buzoqchani zinadan ko‘tarib boloxonaga boqqani olib chiqadi. Oradan ma’lum vaqt o‘tadi va haligi kichik buzoqcha bahaybat novvosga aylanadi, lekin Fitna odatdagidek uni hech bir qiyinchiliksiz boloxona zinalaridan ko‘tarib chiqishda davom etaveradi.

Kunlardan bir kuni sarkarda ovdan qaytayotib, Bahromni o‘z oromgohiga taklif etadi. Yuqorida aytilgan taajjub voqeani o‘z ko‘zi bilan ko‘rgan shoh hayratga keladi-da, Fitnani tanib uzr so‘raydi hamda unga uylanadi. (Nizomiy)


195-mashq. Gaplarni o‘qib, ularning bir-biriga qanday vosita yordamida bog‘lanayotganiga diqqat qiling.

1. Ilohiy hadis so‘zlari Oytug‘dini bir qadar sovitdi, endi uzun uf tortish navbati unga keldi. 2. Тashqarida eshik qarsilladi, ot kishnadi. 3. Oytug‘di halloslab kelib, o‘g‘lini bag‘riga bosdi, yuz-ko‘zini siladi, peshanasidan o‘pdi. 4. Meni ham olib ket, gado bo‘lsang gado bo‘laman, ado bo‘lsang sening yo‘lingda ado bo‘la­man. 5. Osmonda yoqutdek yirik yulduzlar porlaydi, yangi oyning o‘rog‘i daryoda qalqib-qilqib suzadi. 6. Osiy farzandingizdan rizo bo‘ling, faqiringiz shohona saroydan ko‘ra g‘aribona xonaqohni afzal ko‘radirman. 7. Mahmudxon bir lahza o‘yga toldi, so‘ng o‘g‘liga yon bosgan bo‘lib, muloyim tovushda gapirdi.

(S. Siyoyev)


196-mashq. «Otalar deydiki» mavzusida matn tuzing, unda quyidagi fikrlarga e’tibor bering.

Fan Vatanning eng kichik qiyofasi bo‘lmog‘i zarur. Zotan, barcha xalqlar ichida fikr va aqliy faoliyat sohasida boshqalardan o‘zib ketgan xalqgina birinchi o‘rinni oladi.

Hurmatli talabalar!
Boshqalardan o‘zib ketish Sizga yoqadimi? Siz buning uchun o‘z hayotingiz davomida nimalar qilmoqdasiz, qanday ishlar olib bormoqdasiz? Savollarga javob berishda bog‘langan qo‘shma gaplardan ham foydalaning.