Organizm faoliyatini gormonlar va boshqa fiziologik aktiv moddalar bilan qon orqali boshqarilishi gumoral boshqarilish deyiladi. Boshqarilishni bu tipini nerv sistemasi to‘ldiradi va sistemaga bo‘ysunadi

O‘ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI BIOLOGIYA FAKULTETI BIOLOGIYA YO’NALISHI 304-GURUH TALABASI IBRAGIMOVA SORA NING ODAM VA HAYVONLAR FIZIOLOGIYASI FANIDAN TAYYORLAGAN

MUSTAQIL ISHI

Mavzu: Ichki sekretsiya bezlari

Toshkent 2021

Reja:

• 
  Kirish. Organizmda gormonning tutgan o‘rni
  
• 
  Gormon klassifikatsiya
  
• 
  Gipofiz, epifiz, qalqonsimon bezlardan ajraladigan gormonlar va ularning xususiyatlari
  
• 
  Buyakusti, me‘daosti, qalqonorqa,ayrisimon bezlaridan ajraladigan gormonlar va ularning xususiyatlari
  
• 
  Xulosa
  
• 
  Foydalanilgan adabiyotlar
  

Organizm faoliyatini gormonlar va boshqa fiziologik aktiv moddalar bilan qon orqali boshqarilishi gumoral boshqarilish deyiladi. Boshqarilishni bu tipini nerv sistemasi to‘ldiradi va sistemaga bo‘ysunadi. Ularning ikkalasini birlashib boshqarishi neyrogumoral boshqarilish deyiladi. Gumoral funksiya faqat ichki sekresiyaga emas, boshqa organ va to‘qimalarga ham xosdir. Masalan: HCI kislotasi ta’sirida, ichaklarda sekretni ishlab chiqarish bu o‘z navbatida jigar va oshqozon ostki beziga ta’sir qilib qo‘zg‘atadi. Ichki sekresiya bezlari hammasi birlashib bir butun sistemani tashkil qiladi, natijada bittasida bo‘ladigan ozgina o‘zgarish ikkinchisini faoliyatiga ta’sir ko‘rsatadi.

O
ragnizmda gormonlar turli xilda bo’lib organizmning juda kam foizini tashkil etadi. Nisbatan oddiy yoki juda murakkab moddalar bo'lishi mumkin. Organizmda moddalar orasida, gormonlar ishlab chiqarish va ta'sir ko’rsatishi bo’yicha ular hujayralardagi faoliyatga shuningdek tanada tegishli faoliyatni nazorat qiladi. Garchi qon tana, faqat ayrim hujayralar davomida gormonlar faoliyatini oshiradi. Organlar yoki to'qimalar ularga javob berish uchun tayyor turadi. Gormonlarning vazifasi hujayralarida membrana ustida ham mahalliylashtirilgan bo'lgan xususiy retseptorlari, yoki bu hujayralar sitoplazmasi. Gormon retseptorlari turli xil, har hil hujayralar, odatda, turli xil gormonlar uni ulash mumkin ta'minlaydi. Alohida gormon uchun, bir uyali sezgirligini soni bo'yicha qismida bog'liq mavjud retseptorlari. Gormon, yoki keyin bog'lanadigan bo‘g ta‘sirida tanib olib gormonlar inaktivatsiyaga uchraydi.  Uning o'ziga xos faoliyat gormoni ishlab chiqarilib tarqatiladi.