Organizm faoliyatini gormonlar va boshqa fiziologik aktiv moddalar bilan qon orqali boshqarilishi gumoral boshqarilish deyiladi. Boshqarilishni bu tipini nerv sistemasi to‘ldiradi va sistemaga bo‘ysunadi

Meʼda osti bezi — odam va hayvonlardagi yirik bez. Anatomikfiziologik xususiyatlariga koʻra, tashqi (ekzokrin) va ichki (endokrin) sekretsiya bezi; pankreatik shira hamda insulin va glyukagon gormonlarini ajratadi; ular bevosita qonga oʻtib, uglevod hamda yogʻlar almashinishini boshqaradi; ovqat hazm qilishda ishtirok etadi. Meʼda osti bezi b. murakkab tuzilgan aralash bezlar turkumiga kiradi. U kattaligi jihatdan jigardan keyin ikkinchi oʻrinda turadi. Qorin boʻshligʻida, meʼda orqasida, oʻn ikki barmoq ichakka yaqin, bel umurtqalarining qarshisida koʻndalang joylashgan. Uz. 12—18 sm, vazni 70—80 g atrofida, Bezning biriktiruvchi toʻqimadan iborat kapsulasi juda nozik. Bez hujayralari meʼda shirasiyai ajratadi. Meʼda osti bezi b.ning chiqaruv yoʻllari yiriklashib va bir-biriga qoʻshilib borib, bosh chiqaruv yoʻliga quyiladi, bu yoʻl bez boʻylab borib, umumiy oʻt yoʻli bilan birga oʻn ikki barmoq ichakka ochiladi. Meʼda osti bezi b. kasalliklaridan pankreatit, oʻsma hosil boʻlishi, insulin ishlab chiqarilishi buzilganda qandli diabet kuzatiladi. Oshqozon osti bezi (oshqozon osti bezi) hujayralarining aksariyati ovqat hazm qilish fermentlarini ishlab chiqaradi. Orol klasterlarining faoliyati boshqacha - ular gormonlarni sintez qiladi, shuning uchun ular endokrin tizimga kiradi.

Meʼda osti bezi — odam va hayvonlardagi yirik bez. Anatomikfiziologik xususiyatlariga koʻra, tashqi (ekzokrin) va ichki (endokrin) sekretsiya bezi; pankreatik shira hamda insulin va glyukagon gormonlarini ajratadi; ular bevosita qonga oʻtib, uglevod hamda yogʻlar almashinishini boshqaradi; ovqat hazm qilishda ishtirok etadi. Meʼda osti bezi b. murakkab tuzilgan aralash bezlar turkumiga kiradi. U kattaligi jihatdan jigardan keyin ikkinchi oʻrinda turadi. Qorin boʻshligʻida, meʼda orqasida, oʻn ikki barmoq ichakka yaqin (qarang Ichak), bel umurtqalarining qarshisida koʻndalang joylashgan. Uz. 12—18 sm, vazni 70—80 g atrofida, Bezning biriktiruvchi toʻqimadan iborat kapsulasi juda nozik. Bez hujayralari meʼda shirasiyai ajratadi. Meʼda osti bezi b.ning chiqaruv yoʻllari yiriklashib va bir-biriga qoʻshilib borib, bosh chiqaruv yoʻliga quyiladi, bu yoʻl bez boʻylab borib, umumiy oʻt yoʻli bilan birga oʻn ikki barmoq ichakka ochiladi. Meʼda osti bezi b. kasalliklaridan pankreatit, oʻsma hosil boʻlishi, insulin ishlab chiqarilishi buzilganda qandli diabet kuzatiladi.

Shunday qilib, oshqozon osti bezi tananing ikkita asosiy tizimining bir qismidir - oshqozon va endokrin. Orollar - bu 5 turdagi gormonlar ishlab chiqaradigan mikroorganizmlar.

Pankreatik guruhlarning aksariyati oshqozon osti bezining kaudal qismida joylashgan, ammo xaotik, mozaik inkluziyalar butun ekzokrin to'qimalarni egallaydi.

OLlar uglevod metabolizmini tartibga solish uchun javobgardir va boshqa endokrin organlarning ishini qo'llab-quvvatlaydi.

Gistologik tuzilish

Har bir orol mustaqil ravishda ishlaydigan elementdir. Birgalikda ular alohida hujayralar va kattaroq shakllangan murakkab arxipelagni tashkil qiladi. Ularning o'lchamlari sezilarli darajada farq qiladi - bitta endokrin hujayradan etuk, katta orolgacha (> 100 mk).

Me'da osti bezi guruhlarida hujayralarning joylashishi ierarxiyasi, ularning 5 turi mavjud bo'lib, ularning barchasi o'z vazifalarini bajaradilar. Har bir orol biriktiruvchi to'qima bilan o'ralgan, segmentlari bor, ularda kapillyarlar joylashgan.

Markazda beta-hujayralar, shakllanish chetlari bo'ylab - alfa va delta hujayralari joylashgan. Orolning kattaligi qanchalik katta bo'lsa, unda periferik hujayralar shunchalik ko'p bo'ladi.

H
ujayra turlari

Turli xil hujayralar guruhlari hazm qilish, lipid va uglevod almashinuvini tartibga soluvchi o'zlariga xos gormon turlarini ishlab chiqaradilar.