O‘quv qo‘llanma “Durdona” nashriyoti Buxoro 2022

O‘n birinchi toifa
-kasb-u hunar egalaridir; bularning har toifa 
va sinfidan bo‘lganlarini davlatxonaga olib kelib, o‘z o‘rdadan o‘rin 
belgiladiki, safarda-yu turg‘unlikda sipohiga kerak yaroqlar hamda 
boshqa jihozlarni hozirladilar. 
O‘n ikkinchi toifa
-har mamlakat va diyor sayohatchilari-yu 
musofirlarining boshini siladi, ular turli mamlakatlardan Amir 
Temurga xabar keltirib turdilar. Har bir mamlakatu diyorga 
savdogarlar va karvonboshilar tayinladiki, ular Xo‘tan, Chinu Mochin, 
Hindiston, 
arab 
mamlakatlari, 
Misr, 
Shom, 
Rum, 
Jazoir, 
Farangistongami, qaerga borishmasin, u yerlarning nafis matolari va 
munosib tuhfalaridan keltirdilar. O‘sha mamlakatlarda istiqomat 
qiluvchi kishilarning hol-ahvoli, turish-turmushi haqida Amir 
Temurga xabar olib keldilar. Har bir mamlakat hukmdorining o‘z 
raiyatiga qanday muomala-yu munosabatda ekanligini aniqladilar. 
Tayanch so‘zlar: 
Dekan favjdori - qozi kalon unvoni.
 
Sarhadlar - chegara hududlari. 
Raiyyat - oddiy xalq. 
Jeta lashkari - mo‘gullar qo‘shinlari.
 
Sipohsolorlar - harbiylar.
 
Raiyyat - oddiy xalq. 
Jeta dashti - mo‘gul dashti. 
Shom - Suriya.
Nazorat savollari: 
1. Temur tuzuklarida kengashlarning o‘rni nimalardan iborat?
2. Davlat qurilishi oldidan qilingan kengash deganda nimani 
tushunasiz?
3.Amir Temur Turon zaminini mug‘ullar qoldiqlaridan tozalash 
qanday kengashlar o‘tqazdi? 
4. Mamlakatlarni fath etuvchi tuzuklari deganda nimani tushunasiz? 

---

91 
5. Mamlakat ishlari tuzuklari saltanatni mustahkamlashda nimalarga 
tayanadi?
6. Saltanatni o‘z tasarrufida saqlash uchun tuzgan tuzuklari. 
7. Mamlakatni idora qilish tuzuklarida davlatni boshqarishda qaysi va 
necha toifa kishilar ishtirok etganlar?