O’quv materiallar

BIOLOGIK FAOL MODDALAR OLINISHI UCHUN QO‘LLANILADIGAN XOM ASHYOLAR.ULARNI QAYTA ISHLASH USULLARI. BIOLOGIK FAOL MODDALAR OLINISHINIG UMUMIY TEXNOLOGIK USULLARI.


Ma’ruza rejasi
1. BFM ajratib olish uchun xom ashyo. Klassifikatsiyasi. Xom ashyo manbalari.
1.1. Dorivor o‘simlik xom ashyosi.
1.2. Hayvon xom ashyosi.
1.3. Bioob’ektlarni/produtsentlarni o‘stirish uchun substratlar .
2. Xom ashyoni qayta ishlash usullari. An’anaviy va zamonaviy usullar. Kamchilik va ustunliklari.
3. Biologik faol moddalarni olishning umumiy texnologik usullari.
3.1. O‘simlik xom ashyosini qayta ishlashni texnologik bosqichlari.
3.2. Organopreparatlar uchun xom ashyo tayyorlash texnologiyasi.
3.3. Mikroorganizmlar ishtirokidagi biotexnologik ishlab chiqarish sanoati.
Tayanch iboralar: Biotexnologiya, biologik faol moddalar, organopreparatlar, mikroorganizmlar biotehnologiyasi,


Biologik faol moddalar ishlab chiqarilishining umumiy sxemasining tarkibiy qismlari:
- Xom ashyo tanlash;
-xom ashyo qayta ishlanishini optimal apparatura sxemasini ishlab chiqish;
- ishlab chiqarishning optimal sharoitlarini tanlash;
- Texnologik jarayonni qat’iy nazoratini ta’minlash;
-So‘nggi maxsulotni ajratib olish va tozalash usullarini mukamallashtirish.


BFM AJRATIB OLISH UCHUN XOM ASHYOLAR
Biotexnologiyani muvaffaqiyatli rivojlanishi qator samarali davolovchi iva profilaktik vositalarni yaratishga imkon berdi.
Avvalambor, keling qaysi mahsulotlar ularga tegishli ekanligini aniqlab olaylik. Avvalgi ma’ruzalarda biz BFM asosida olingan maxsulotlarni uch kategoriyaga bo‘lgan edik:
1. Tabiiy xom ashyodan olinadigan (o‘simlik, hayvon, mikrorganizmlar) va ularning kimyoviy modifikatsiyalangan biotexnologik maxsulotlari
2. Gen muxandisligi usullari bilan o‘zgartirilgan shtamlardan olingan ikkinchi avlod biotexnologik maxsulotlari, (inson insulini).
3. BFM ni hujayra retseptorlari bilan o‘zaro ta’sirlashuviga va prinsipial yangi preparatlarni yaratishga asoslangan uchunchi avlod biotexnologik maxsulotlari (ma’nosiz nuklein kislotalar). Ular bevosita genlarga ta’sir etib, ularni boshqaradi va shu bilan almashinuvni to‘g‘irlab turadi.
2 va 3 kategoriyaga tegishli maxsulotlarni gen muxandisligi ob’ektlari bo‘lganligi uchun, bizning ma’ruzamiz jixatdan qiziqishni 1 gurux maxsulotlari uyg‘otadi:
Ularni quyidagicha klassifikatsiyalash mumkin:

1.