O’quv darslik

Nimodipine
Sinnarizin - 
Cinnarizine
-ichishga 0,06 g; vena 
ichiga 
0,001-0,002 g
-Tabletka 0,03g dan; 
0,02% - 50 ml eritma
flakonlarda venaga

---

- 427 -
Vinpostetin - 
Vinpocetine
 
Nistergolin - 
Nicergoline
Pentoksifillin
Pentoxyphylline 
Pikamilon - 
Picamilone
 
Sumatriptan - 
Sumatriptane
-ichishga 0,025-0,075 g 
-ichishga 
0,005 
g; 
vena 
ichiga 
(tomchilab) 0,01-0,02 
g
 
-ichishga 0,01 g
-ichishga 0,1 g; venaga 
1 g
-ichishga 0,02-0,05 g
-ichishga 0,05-
0,1 g; teri ostiga 
0,006 
g; 
burunga 0,01-
0,02g
-Tabletka 0,025 g dan; 
kapsulada 0,075 g dan; 
flakonda eritma
20 ml (1 ml - 0,075 g 
dan) 
-Tab. 0,005 g; 0,5% -
2ml ampula. 
-Tabletkada 0,01 g
-Tabletkada (draje) 0,1 
g; 
2% 
eritma 
ampulada 5 ml
Tabletkada 0,01-0,02 
va 0,05 g
Tabletka 0,05-0,1 g; 
ampulada 
0,5 
ml 
(0,006 
g); 
sprey
burun uchun 0,01 g 
yoki 0,02 g
Nazorat uchun savollar: 
1. Sternokardiyadagi kislorod etishmovchiligida Qo’llaniladigan Qanday
vositalarni bilasiz? 
2. Antianginal vositalarning klassifikastiyasi Qanday? 
3. Antianginal vositalarning ta’sir mexanizmi Qanday? 
4. Stenokardiya xurujida Qo’llanuvchi vositalar Qanday? 
5. Miokard infarktida dorilar bilan davolashdagi prinstiplari Qanday? 
6. Organik nitratlarga kiruvchi antianginal Qanday vositalarni bilasiz? 
7. Uzoq ta’sir euvchi nitratlarga kiruvchi prepaparatlarni ko’rsating? 
8. Nitroglisterinni nojo’ya ta’siri Qanday? 
9. 

-adrenoblakatorlarning antianginal ta’sir mexanizmi Qanday? 
10. Validolni antianginal ta’sir mexanizmi Qanday? 
Vaziyatli masalalar. 

---

- 428 -
1. Bemorda ogir jismoniy ishdan so’ng to’sh soxasida ogriq yuzaga kelgan. 
Unga Qanday vositalarni va Qaysi dori shakllarin Qabul Qilishni maslaxat 
berasiz? 
Javob: Bemorga to’sh orQasidagi ogriq xuruji paytida nitroglisterinni 
tabletka yoki shakarga tomizib til ostiga Qo’yish, keyinchalik jismoniy ishdan 
oldin trinitrolgong plastinkalarni aplikastiya ko’rinishida milkka Qo’yish tavsiya 
etiladi. 
2. Surunkali YuIK bilan ogrigan bemor bir necha yil davomida nitrosorbit 
Qabul Qilganligi sababli preparatga nisbatan sezuvchanligi kamaygan. 
Nitratlarga tolerantlik nimaga bogliq? Bu bemorga Qanday maslaxat berish 
mumkin? 
Javob: Uzoq vaqt nitratlar Qo’llanganda ularga nisbatan sezuvchi 
resteptorlarni kamayishi va preparatlarni beozlashtarilishini yomonlashishidan 
tolerantlik rivojlanadi. Bunday xolatlarda 3-5 kungacha tanaffus Qilish kerak va 
boshqa farmokologik guruxdagi antoanginal vositalarni Qo’llash bundan 
tashqari kalstiy antogonistlarini (verapamil) va miokardda Qon aylanishini 
yaxshilovchi vositalar (karbokromen, dipiridomol) Qabul Qilish kerak. 
3. Klinik muxokamada katta o’choqli infarkt bilan ogrigan bemor ko’rildi. 
Kasallikning boshlanishida yurak etishmovchiligi kuzatilgan.Unda kasallikning 
7 kunidan to’sh orQasidagi ogriq xurujlarini kamayganligi, lekin ekstrosistoliya 
turidagi aritmiyalarni yuzaga kelganligi va yurak etishmovchiligi belgilirini 
(noto’liq tez puls, shilliq Qavalarning ko’kimtir tusga kirishi, oyoqlarning 
shishishi, xansirash, diurezni kamayishi) kuchayganligi kuzatiladi. Qon 
ivuchanligi tekshirilganda protormbin davrining Qisqarganligi aniqlanadi. Bu 
bemorni davolash uchun Qanday reja taklif Qilasiz? 
Javob: O’tkir miokard infarkti bilan ogrigan bemorga kasallikning 7 kunida 
tasvirlangan klinik belgilar bo’yicha Quyidagi tavsiyalar beriladi: Xurujnig 
intensivligiga Qarab ogriq Qoldiruvchi vositalar – omnopon, analgin yoki 
dropiridol inekstiya ko’rinishida buyuriladi. Nitrogisterin Qabul Qilishni davom 

---

- 429 -
ettirish kerak. Yurak ichi gemadinamikasini yaxshilash uchun uzoq vaqt ta’sir 
etuvchi vositalar (sustak, nitron, erinit) ni Qo’llash samarali natija beradi. 
Aritmiyaga Qarshi vositalarni (novokainamid, aymalin, etmozin) xam Qo’llash 
mumkin. Yurak ishini normallashtirish va yurak etishmovchiligi belgilarini 
kamaytirish uchun yurak glikozidlari (digoksin, stelanid)., Qon ivuvchanligin 
normallashtirish uchun antikoagulyantlar (astetilsalistillat kislotasi), ishemik 
o’choqni chegaralash va miokardni ishemiyaga uchragan Qismini ximoyalash 
uchun 
– 
kortikosteroidlar. 
Anaprelin, 
proteolitik 
fermentlar, 
mikrostirkulyastiyani yaxshilovchi vositalar (parmidin, prodektin, etalizalat)
zarur bo’lganda diakarbonli yurak glikozidlarini diuritik ta’sirini kuchaytirish 
kerak. 
4. Tez tibbiy yordam mashinasida es-xushni davrli buzilishi, lablarni, Quloq 
chiganoqlarini, Qo’l va oyoq barmoqlarini falangalarini ko’karishi, A/B ni 
pasayishi, keskin xolsizlik, bosh aylanishi, bosh ogrigi, jigar kattalashishi bilan 
ogrigan be’mor olib kelindi. Qon analizi tekshirilganda 73% metgemoglabin 
aniqlandi. Kasal nima bilan zaxarlangan? Spestifik antogonisti sifatida Qaysi 
preparatni Qabul Qilishi kerak? 
Javob: Klinik ko’rinishlaridan (stianoz, bosh ogrigi, A/B ni pasayishi) va Qon 
taҳlilidan (73 % metgemoglobin) kelib chiqib, bemorda nitratlardan zaxarlanish 
yuzaga kelgan degan xulosaga kelinadi. Maxsus antogonist sifatida bemorga 1% 
li metilin ko’ki eritmasini 5% li glyukoza eritmasi bilan (xromosmon) vena 
ichiga yuboriladi.