O’quv darslik

Ishemiya xolatida miyada qon aylanishni yaxshilovchi moddalar quyidagi 
guruxlarga bo’linadi. 
I. Qon ivishi va agregastiyasiga ta’sir qiluvchi moddalar 
 
Antiagregantlar 
Astetilsalistilat kislotasi, Tiklopidin, Klopidogrel 
Antikoagulyantlar 
Geparin, Kam molekulali geparinlar, Dabigatran (pradaksa), Rivaroksaban, 
Varfarin Sinkumar Fenilin 
I I . Miyada qon aylanishini oshiruvchi moddalar
- L-turdagi kalstiy kanallarini falajlovchilar 
Nimodipin Stinnarizin Flunarizin 
-Barvinka usimligi alkaloidlarining xosilalari
Vinpostetin (kavinton) 
- qoramurg’ o’simligi alkaloidlarining xosilalari 
Nistergolin 
- Nikotinat kislota xosilalari 
Ksantinol nikotinat 
- GAMK va uning xosilasi
Aminalon Pikamilon 
- Purin alkaloidlari xosilalari
Pentoksifillin 
- Opiydan olingan izoxinolin katoridagi alkaloidlar

---

- 420 -
Papaverin gidroxlorid 
L-turdagi kalstiy kanallarini falajlovchi va yukori darajada miyada kon 
aylanishiga ta’sir kiluvchi moddalarga nimodipin kiradi. Bu 1,4-di gidropiridin 
xosilasidir. Preparat miya arteriolalari tonusini kamaytiradi. Miya tukimasi 
oksigenastiyasini oshiradi. Preparat miyada utkir ishemiya xolatini utkazgan 
bemorlarga, subaraxnoidal kon ketishlarida, surunkali miya ishemiyasida 
kullaniladi. Kariyalarda miya faoliyatini yaxshilaydi. Preparatni nokulay 
effektlariga bosh ogrigi, dispeptik buzilishlar, vena ichiga yuborilganda 
gipotenziya chakirishi mumkin. Miyada kon aylanishiga ba’zi bir kalstiy 
kanallarini falajlovchi –difenilpiperazin guruxidan stinnarizin (stugeron), 
flunarizin (sibelium) ijobiy ta’sir kursatadi. Umumiy gemodinamikaga sezilarli 
ta’sir kursatmaydi. Bu preparatlar miya tomirlari spazmida, ateroskleroz, 
vestibulyar buzilishlarda, insultni utkazgan, bosh miya suyak jaroxati olgan 
bemorlarda kullaniladi.
Bemorlar preparatlarni yaxshi ko’tara oladilar. Qo’llanilganda 
uyquchanlik, tinchlantiruvchi effekt, ogiz kurishi, dispeptik uzgarishlar kuzatilishi 
mumkin. Bundan tashkari etil spirti ta’sirini kuchaytirishi mumkin.
Miya ishemiyasida barvinka