Ona tili ва adabiyotini o’qitish metodikasi

Umumiy tushunchalar: Adabiyot va adabiy o’qish mashg’ulotlariga aloqador bo’lgan to’garaklar asosan 3 turlidir.
Adabiy – ijodiy to’garak, Drama to’garagi, Ifodali o’qish va badiiy ijod to’garagi. Ma’lumki bu uch to’garak ham o’quvchilarning bilim doirasini kengaytiradi, adabiyotdan yanada ko’proq ma’lumot olishni, o’z ustida ishlashni talab qiladi, ijodga ilhomlantirish uchun xizmat qiladi. Shu sababdan mazkur to’garaklarning maqsad va vazifalari bir nuqtada birlashadi.
Ifodali o’qish to’garagi – asosiy maqsadi o’quvchilarning ifodali o’qish va badiiy hikoyalashga, o’z fikrini og’zaki va yozma ravishda ravon anglatishga o’rgatishldan iborat. Reja tuziladi va shu asosida o’qiladigan asrlar ro’yhati aniqlanadi, o’qish texnikasi va asarlar mazmuni tushunishga yordam beruvchi nazariy ma’lumotlar bilan o’quvchilarni tanishtiriladi.
Drama to’garaklarda mashg’ulotning yana bir turi adabiy mantajlardir. Tanlangan mavzuni yoritish uchun turli asarlardan kerakli epizodlarni, she’riy parchalar, ashulalar kiritiladi.
Kerakli jihoz va materiallar: А4 бичимдаги қоғоз, kompyuter, proektor, rangli markerlar, рангли қалам, doska, skotch.
Ishni bajarish tartibi: To’garak mashg’ulotlarining ahamiyati to’g’risida фикрлашинг. To’garak mashg’ulotlariда o’quvchilarni qiziqtirishning muhim омилини аниқланг. To’garakning eng muhim bosqichlariни ўзлаштиринг.


Adabiyotlar:

1.Yo’ldoshev J. G’. Ta’lim yangilanish yo’lida. –T.: “O’qituvchi”, 2000. -207 b.

2. Yo’ldoshev J, Yo’ldosheva F., Yo’ldosheva G. Interfaol ta’lim – sifat kafolati. ( Bolaga do’stona munosabatdagi ta’lim). -T.: 2008. -151 b.
3. Питюков В.Ю. Основы педагогической технологии.- М.: «Гном-Пресс», 1999 г.
4. Yo’ldoshev Q va boshq. Adabiyot o’qitish metodikasi. Dasturiy qo’llanma. –T.: RTM, 1994. –49 b.

1 Ta`lim taraqqiyoti Axborotnomasi. 1- maxsus son, 1999.

1 I. A. Karimov, Bunyodkorlik yo‘lidan, Toshkent, "O‘zbekiston", 1996-yil, 332-bet.

2 O‘sha kitob, 188-bet.

3 H.Homidiy. Ko‘hna Sharq darg‘alari. Badiiy-ilmiy lavhalar. – T.: Sharq,1999, 28-bet.

4 Forobiy. Aflotun qonunlari mohiyati.- // Fozil odamlar shahri. T.: Xalq merosi nashriyoti, 1993,23-bet.

5 O‘sha kitob, 30-bet.

6 Forobiy. Fozil shahar odamlari qarashlari.- // Fozil odamlar shahri. T.: Xalq merosi nashriyoti, 1993, 159-160-betlar.

7 Forobiy. She’r san’ati. Arabchadan tarjima, izoh va muqaddimalar muallifi A. Irisov.- T.: Adabiyot va san’at nashriyoti, 1979, 15-16-betlar.

8 O‘sha kitob, 18-bet.

9 Abu Ali ibn Sino. Tib qonunlari. Uch jildlik saylanma. 1 jild. Toshkent, Abdulla Qodiriy nomidagi xalq merosi nashriyoti, 1994 yil, 90-bet.

10 Abu Ali ibn Sino. Tib qonunlari. Uch jildlik saylanma. 2 jild. Toshkent, Abdulla Qodiriy nomidagi xalq merosi nashriyoti, 1994 yil, 21-bet.

11 Abu Rayhon Beruniy. O‘ylar, hikmatlar, naqllar, she’rlar. To’plovchi va nashrga tayyorlovchi A.Irisov, - T.: Yosh gvardiya, 1973,22-bet.

12 O‘sha kitob, 40-bet.

13 Koshg‘ariy Mahmud. Turkiy so‘zlar devoni (Devonu lug‘ot it-turk ). Uch tomlik, I tom, tarjimon va nashrga tayyorlovchi S.M.Mutallibov, - Toshkent, Fan, 1960,44-45-betlar.

14 O‘sha kitob, 86-bet.

15 O‘sha kitob, 98-bet.

16 O’sha kitob, 100-bet.

17 Koshg‘ariy Mahmud. Turkiy so‘zlar devoni (Devonu lug‘ot it-turk ), Uch tomlik, III tom, Tarjimon va nashrga tayyorlovchi S.M.Mutallibov, - Toshkent, Fan, 1963, 27-bet

18 O‘sha kitob, 147-bet.

19 Axloq odobga oid hadis namunalari. – T.: Fan, 1990, 32-bet.

20 O‘sha kitob, 36-bet.

21 O‘sha kitob, 104-bet.

22 Alisher Navoiy. Holoti Pahlavon Muhammad. – Mukammal asarlar to‘plami, Yigirma tomlik, O‘n beshinchi tom, Toshkent, Fan, 1999, 111-bet.

23 Alisher Navoiy. Holoti Pahlavon Muhammad. – Mukammal asarlar to‘plami, Yigirma tomlik, O‘n beshinchi tom, Toshkent, Fan, 1999,111-bet.

24 Alisher Navoiy. Muhokamat ul-lug‘atayn. – Mukammal asarlar to‘plami, Yigirma tomlik, O‘n oltinchi tom, Toshkent, Fan, 1999, 32-bet.

25 Alisher Navoiy. Mahbub ul-qulub.– Mukammal asarlar to‘plami, Yigirma tomlik, O‘n to‘rtinchi tom, Toshkent, Fan, 1998,28-bet.

26 O‘zbek shoiralari bayozi. Dilshod. Anbar otin. Tuzuvchi va so‘zboshi muallifi M. Qodirova. – T.:Fan, 1994.85-bet

27 Qosimov B. Oq tonglarni orzulagan shoir. – Abdulla Avloniy. Tanlangan asarlar. 2 jildli. 1-jild, SHe’rlar, ibratlar. To‘plovchi, nashrga tayyorlovchi va so‘zboshi muallifi B. Qosimov. – Toshkent, Ma’naviyat, 1998. 5-bet.

28 O‘sha kitob, 19-bet.

29 Abdulla Avloniy. Tanlangan asarlar. 2 jildli. 2-jild, Pandlar, ibratlar, nabilar hayoti, dramalar, maqolalar, sayohat xotiralari.. To‘plovchi va nashrga tayyorlovchi B.Qosimov. – Toshkent, Ma’naviyat, 1998. 9-bet.

30 Asari nochizona – hech narsaga arzimaydigan, ko‘ch. kamtarona

31 muhiblar – muxlislar, do‘stlar

32 anzor –qarashlar, «nazar»ning ko‘pligi

33 O‘sha kitob, 33-bet.

34 O‘sha kitob, 36-bet.

35 Barakayev R.O‘zbek bolalar adabiyoti va Abdulla Avloniy ijodi. Toshkent, Fan, 2004.78-bet.

36 Do‘stqorayev B. Mahmudxo‘ja Behbudiy – ta’lim islohotchisi. - // Til va adabiyot ta’limi, 2005, 4-son, 94-bet.

37 Qarang: O‘zME, T.: «O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi», 2003, 5-jild, 700-bet.

38 Z.Saidnosirova. Oybegim mening. Xotiralar. Toshkent, Sharq , 1994., 20-bet.

39 Elbek. Tanlangan asarlar.- T.: Sharq, 1999, 260-bet.

40 Bu haqda qarang: H.Boltaboyev. Professor Fitratning nazariy qo‘llanmasi. - // A.Fitrat. Adabiyot qoidalari. Adabiyot muallimlari ham adabiyot havaslilari uchun. Nashrga tayyorlovchi, so‘zboshi va izohlar muallifi H.Boltaboyev. – T.: O‘qituvchi, 1995, 3-19-betlar.

41 Dolimov S., Ubaydullayev O‘. «Adabiy o‘qish metodikasi», Toshkent, 1952

42 Dolimov S. 5-sinf «Vatan adabiyoti» xrestomatiyasi uchun metodik qo‘llanma. – T.: O‘qituvchi , 1974.

43 Ahmedov Q . Hamza Hakimzodaning «Boy ila xizmatchi» dramasini o‘rganish. – T.:O‘rta va Oliy maktab davlat nashriyoti, 1963.

44 Zunnunov A. Maktabda G‘afur G‘ulom hayoti va ijodini o‘rganish. – T.:O‘qituvchi, 1977. Bu haqda yana qarang: A.Zunnunov, N.Hotamov. Adabiyot nazariyasidan qo‘llanma. O‘rta maktablarning yuqori sinf o‘quvchilari uchun. – T.: O‘qituvchi, 1978.

45 Zunnunov A. 4-10-sinflarda adabiy-nazariy tushunchalarni o‘rganish. - T.: O‘qituvchi, 1974.

46 Zunnunov A. O‘zbek adabiyoti metodikasi tarixidan ocherklar. O‘qituvchilar uchun qo‘llanma. T.: O‘qituvchi, 1973.

47 Zunnunov A., Usmonov R. «7-sinf «Vatan adabiyoti» darslik-xrestomatiyasi uchun metodik qo‘llanma T.: O‘qituvchi, 1975.

48 Zunnunov A., Hotamov N., Esonov J., Ibrohimov A.Adabiyot o‘qitish metodikasi . – Toshkent, O‘qituvchi, 1992.

49

50

51 Safo Matjon. Kitob o‘qishni bilasizmi? – T.:O‘qituvchi, 1993, 4-bet.

52 Safo Matjon. Maktabda adabiyotdan mustaqil ishlar. (O‘qituvchilar uchun metodik qo‘llanma). – T.: O‘qituvchi, 1996, 3-bet.

53 Богданова О., Леонов С., Чертов В. Методика преподавания литературы. –Москва: «ACADEMA», 2004. С.

54 Голубков В. В. Методика преподавания литературы. –Москва: Госучпедиз, 1962. С. 7.

55 Голубков В. Методика преподавания литературы. –Москва: «Просвещение», 1962. –С. 69.

56 Кудряшев Н. Взаимосвязь методов обучения на уроках литературы. –Москва: «Просвещение», 1981. –С. 36.

57 Российская педагогическая энциклопэдия: В 2т.; Т.1. –Москва: 1993. –С. 566.

58 Йўлдошев Қ. Адабиёт ўқитишнинг илмий-назарий асослари. –Т.: “Ўқитувчи”, 1996. 126-127 б.

59 Тўхлиев Б. Адабиёт ўқитиш методикаси. –Т.: “Янги аср авлоди”, 2006. 72-б

60 Зуннунов А. Адабиёт ўқитиш методикаси. - Т.: “Ўқитувчи”, 1992. 16-б.

611 Леонтьев А. "Поэтический язык как способ обшения с искусством",
"Вопросы литературы", 1973, № 6. -С.101.

62 Ўз.АС 2001 йил, 23 март

63 Усмон Азим. Ватанни севмоқни ўргатган шоир // Ўз.АС 2001 йил, 23март

64 Иззат Султон. Навоийнинг қалб дафтари. Буюк шоир ижоди ўзининг ва замондошларининг тасвирида Ғофур Ғулом номидаги адабиёт ва санъат нашриёти, 1966, 11-бет

65 Қаранг: Каримов Ҳ. Муқимий. Ҳаёти ва ижоди. - Т.: Ғафур Ғулом номидаги адабиёт ва санъат нашриёти, 1969, 220- 244-бетлар.

66 Қупронов Д. “Адабиёт надир” ёки Чўлпоннинг мангу саволи. Адабий-танқидий мақолалар. –Т.: “Zarqalam”, 2006, 40-41-бетлар.

67 Ўша китоб, 46-бет.

68 Долимов С, Убайдуллаев Ҳ., Аҳмедов Қ. Адабиёт ўқитиш методикаси, -Т.: Ўқитувчи, 1966, 239-бет

69 Karimov I. A. Barkamol avlod – O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori. Prezident Islom Karimovning O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi sessiyasida so‘zlagan nutqi, 1997 yil 29 avgust.- // . Barkamol avlod – O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori. – Toshkent, Sharq, 1997, 7-bet.

70 Ayzerman A.S. Ispitaniye doveriyem zapiski uchitelya. - M.: - Prosvesheniye, 1991 s.188.

71 Ulug‘bek Hamdam. «Isyon va itoat». Roman. Toshkent, «Yangi asr avlodi», 2003, 7-bet.

72 – Abdulla Avloniy. Tanlangan asarlar. 2 jildli. 2-jild, Pandlar, ibratlar, nabilar hayoti, dramalar, maqolalar, sayohat xotiralari.. To‘plovchi va nashrga tayyorlovchi B. qosimov. – Toshkent, Ma’aviyat, 1998. 9-bet., 37-bet.

73 O‘sha kitob, 41-bet.

74 Belinskiy V.G. Adabiy orzular. Adabiy-tanqidiy maqolalar. Toshkent, Adabiyot va san’at nashriyoti, 1977, 35-bet.

75 Klarin M.V. Innovatsionnie modeli obucheniya v zarubejnix poiskax. – M., 1994. – S. 193

76 Korotayeva Ye.V. Osobennosti rechevogo vzaimodeystviya uchitelya i uchashixsya. - // Russkiy yazik v shkole, - 2001, 1, s.7

77 A.Zunnunov va boshqalar.Adabiyot o‘qitish nazariyasi va metodikasi . 74-75-betlar

78 Keldiyorov R. Adabiyot o‘qituvchisi faoliyatining muhim qirrasi. - // Til va adabiyot ta’limi, 1998, 1-son, 41-44-betlar.

79 Komenskiy Ya.A. Velikaya didaktika. – Izb. Ped. sochineniya. V 2-x tomax, M.: 1982, - T.1. str. 384.

80 U sh i n s k i y K.D. Sobr. soch.- M-L., 1950, - T.*. – S. 251.