Ona tili, 5-sinf qoidalari

Ko'chirma gaplarda tinish belgilarining ishlatilishi. Muallif gapi ko'chirma gapdan oldin kelganda, tinish belgilarining ishlatilishi. Ko'chirma gap muallif gapidan oldin, uning o'rtasida, oxirida, ikki chekkasida kelishi mumkin. Shunga ko'ra yozuvda ular orasida turlicha tinish belgilari ishlatiladi. Muallif gapi ko'chirma gapdan oldin kelsa, undan so'ng ikki nuqta qo'yiladi, ko'chirma gap qo'shtirnoqqa olinib, bosh harf bilan yoziladi. Masalan: Xalqimiz shunday deydi: "Hunar - zar, hunarsiz - xor". Ko'chirma gap so'roq yoki his-hayajon gap bo'lsa, qo'shtirnoq yopilishidan oldin so'roq yoki undov belgisi qo'yiladi. Masalan: Men undan so'radim: "Mehringni qo'yib, bunchalar saralab gul terding kimga?" Bulbul der: "Ochil g'uncha!" Ko'chirma gap darak bo'lsa, qo'shtirnoqdan so'ng nuqta qo'yiladi. Masalan: Donolar deydi: "Aql boylikbilan o'lchanmas".
35. Muallif gapi ko'chirma gapning boshqa o'rinlarida kelganda, tinish belgilarining ishlatilishi. Muallif gapi ko'chirma gapdan keyin, uning o'rtasida yoki ko'chirma gap muallif gapining o'rtasida kelsa, tinish belgilari quyidagicha ishlatiladi: Misollar: 1. "Aqlli kishi sabr etar har nafas", - deydi Sa'diy Sheroziy. 2. "Jaholat - o'lim, - deb aytadi Nosir Xisrav, - bilim esa tiriklikdir". 3. Alisher Navoiy: "Oz-oz o'rganib dono bo'lur, Qatra-qatrayig'ilib daryo bo'lur", - deb aytgan edi. Ko'chirma gapli qo'shma gap tuzilishini quyidagicha ifodalash mumkin. M: "K". "K", - m. "K, - m, -k". M: "K", -m. M, m belgilari muallif gapini, K,kbelgilari ko'chirma gapni ifodalash uchun qo'llanilgan.
36. Dialog va ularda tinish belgilarining ishlatilishi. Ikki kishi o'rtasidagi suhbat dialog sanaladi. Dialogdagi har bir gap tire bilan boshlanadi. Bir kishining nutqi monolog sanaladi.
37. So'z turkumlari. Mustaqil va yordamchi so'zlar. Biror so'roqqa javob bo'lib, ko'pincha atash ma'nosini bildiruvchi, gapda ma'lum bir gap bo'lagi yoki undalma vazifasida keladigan so'zlar mustaqil so'zlar sanaladi. So'roqqa javob bo'lmaydigan, atash ma'nosini bildirmaydigan so'zlarga