ҚЎҚон давлат педагогика институти тасвирий фаолиятга ўргатиш методикаси модули бўйича

Тайёрлов гуруҳида расм чизишга ўргатишнинг мазмуни ва
вазифалари. Бу гуруҳда тасвирлаш қобилиятига ва кўникмаларга ўргатиш якунланади. Қуйидаги асосий вазифалар бор:

• 
  Натурадан ва тасаввур қилишдан предметнинг характерли белгилари тузилишини, ҳажмини тасвирлашга ўргатиш.
  
• 
  Шакл ва бўёқларнинг бойлиги тасвирлаб беришга ёрқин образлар яратишга ўргатиш.
  
• 
  Композицион қобилиятларни ривожлантириш (предметнинг ҳажми ва шаклсининг характерини ҳисобга олиб предметни қоғозда жойлаштириш).
  
• 
  Ранг қобилиятларини ривожлантириш (1 рангни турли хосила рангни бера олиш қобилияти).
  
• 
  Техник кўникмаларни ривожлантириш (бўёқларни бошқачароқ бўёқ олиш учун аралаштириш, предмет шакли бўйича қаламда штрих ўтказиш).
  

Олти ёшли болаларда аналитик фикрлаш
қобилияти яхши ривожланган бўлади.
Улардан турга мансуб предметлар
белгисини ажрата олганликлари каби,
уларнинг бир предметни бошқасидан
ажратиб турувчи индивидуал
хусусиятларини ҳам тасвирлай оладилар. Бу
эса ижодий тасаввурни ривожлантиради.
Мактабгача таълим муассасасида мазмунли расм чизишга ўргатишнинг
вазифалари
Мазмунли расм чизишнинг асосий мақсади боланинг атроф-муҳитдан олган таассуротларини ифодалашга ўргатишдир. Мазмунли расм-бу бир неча мазмуннинг маълум рангда тасвирланишини тушунилади. Болалар қайси мазмун бўйича расм чизадилар? Болалар кичик ҳикоя, эртак асосида ва болаларни ўраб турган теварак-атрофни, табиатни чизишга ҳаракат қиладилар. Болалар томонидан чизилган «Биз таътилда» ва «Кеч куз» расмлари бунга мисол бўла олади. Болалар билан олиб бориладиган бундай машғулотлар уларнинг ҳар томонлама камол топишига ёрдам беради. Бунда болаларнинг ақлий қобилияти ривожланади. Бу болада аста-секинлик билан ривожланади, шунинг учун мазмунли расм чизиш ўрта гуруҳдан бошлаб киритилган. Бунда ҳам ёнма-ён турган 2-3 та предметни тасвирий ўргатилади. Мазмунни тасвирлашда предметларнинг бир-биридан ажратиш учун унинг ўлчамини, фазодаги ўринларига қараб, предметларнинг катта ёки кичиклигини ўргатиш керак. Мактабгача ёшдаги бола учун предметлар орасидаги фазовий
муносабатларни фарқлай олиш жуда қийин. Мазмунли расм чизишни, ўргатишнинг умумий вазифалари қуйидагилар:

• 
  Мавзунинг мазмунини ифодалашга унинг асосини ажратишга ўргатиш.
  
• 
  Объектлар орасидаги ўзаро алоқани тасвирлашга ўргатиш.
  
• 
  Объектлар орасидаги пропорционал жойлашувни тасвирлашга ва уларнинг фазодаги ўринларини кўрсатишга ўргатиш.