Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi sadulla Avezbayev, Otabek Sadullayevich Avezbayev geoma’lumotlar bazasi va arxitekturasi

 
Jadvallar kengayishi. 
Jadvallar geomaʼlumotlar bazasini an’anaviy atribut 
jadvallari, rastrlar va vektorli obyektlar to‘g‘risida yozma axborotlar bilan 
ta’minlaydi. Foydalanuvchilar jadvallardan foydalangan holda ko‘plab standart 
jadvalli 
va 
relatsion 
operatsiyalarni 
amalga 
oshirishlari 
mumkin. 
Geomaʼlumotlar bazasida jadvalning bazaviy imkoniyatlarini kengaytirish 
uchun tanlab ishlatiladigan jamlangan imkoniyatlar to‘plami mavjud. Unga 
quyidagi talablar kiradi (1.3-jadval). 
1.3
-jadval
Geomaʼlumotlar bazasida atribut jadvallari bilan ishlash 
Foydalanish 
Vazifa 
Atributiv 
domenlar 
Atribut maydonlari uchun yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan qiymatlar 
ro‘yxati yoki diapazonini o‘rnatish. Atributiv qiymatlarning yaxlitligini 
ta’minlashga yordamlashish uchun domenlarni ishlatish. Domenlar, 
ko‘pincha,maʼlumotlarni sinflarga ajratish (yo‘llar sinflari, zonalar 
kodlari, yerdan foydalanuvchilar sinflari) uchun foydalaniladi. 
Munosabatlar 
sinflari 
Umumiy kalit maydonidan foydalangan holda ikkita jadval o‘rtasida 
munosabat o‘rnatish. Birinchi jadvaldagi tanlangan qatorlarga asoslanib, 
ikkinchi jadvaldan bog‘langan qatorlarni topish. 

---

13 
Turdoshlar 
Yagona jadvaldagi sinfosti atribut to‘plamlarini boshqarish. Odatda 
fazoviy obyektlar jadvallariga bir turdagi obyektlar turdoshlarining turli 
harakatlarini boshqarish uchun qo‘llaniladi. 
Versiyalanish 
GAT ishchi jarayonida ko‘pfoydalanuvchili o‘zgartirishlarni bajarish va 
tarixiy arxivlar, maʼlumotlarni yangilashda uzun tranzaksiyalarni 
boshqarish. 
 
1.4. Fazoviy obyektlarning sinflari haqida asosiy tushuncha 
Fazoviy obyektlarning sinflari –bu bir xildagi obyektlarning bir tartibli 
yig‘indisidir. Ularning har biri bir xil fazoviy tushuncha – ko‘rinishga egadir. 
Bunday fazoviy tushunchalar nuqta, chiziq yoki poligonlar ko‘rinishidagi umumiy 
aniqlovchi maydon yig‘indisidir. 
Fazoviy obyektlarning, asosan, to‘rt xil toifalari mavjud bo‘lib, ular 
quyidagilar: 

nuqtalar; 

chiziqlar; 

poligonlar; 

annotatsiyalar,ya’ni kartada yozish uchun kerak bo‘ladigan nomlar. 
1.3-rasmda 
bir 
soha, 
to‘rtta 
maʼlumotlar 
yig‘indisi 
sifatida 
ko‘rsatilgan:yerosti 
kommunikatsiya 
quduqlari 
qopqog‘i 
nuqta 
tarzida; 
kanalizatsiyalar quvurlari tarmoqlari chiziqlar yordamida; yer uchastkalari 
poligonlar yordamida va ko‘chalar nomlari annotatsiyalar tarzida.
 

---

14 
1.3 - rasm
.Fazoviy obyektlar turlari