Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi sadulla Avezbayev, Otabek Sadullayevich Avezbayev geoma’lumotlar bazasi va arxitekturasi

3.3.1. Geomaʼlumotlar bazasini loyihalashning 11 bosqichi 
 
1-bosqich.O‘z 
GATingiz 
yordamida 
boshqaradigan 
va 
siz 
tomoningizdan yaratiladigan axborot mahsulotlarini aniqlang.
GAT 
maʼlumotlar bazasi loyihangiz sizning tashkilotingiz ishlash tartibini inobatga 
olishi 
kerak. 
Sizkartamahsulotlari 
to‘plamlari, 
analitik 
modellar, 
kartashunoslikning veb-ilovalari, axborot oqimlari, maʼlumotlar bazasi hisoboti, 
muhim majburiyatlar, 
3Dko‘rinishlar
va tashkilotingizning boshqa maqsadli 
talablariga bo‘lgan yig‘in va xizmat ko‘rsatishlarni inobatga olishingiz lozim. 
O‘zingizning joriy ishingizda foydalanayotgan ma’lumotlar manbalarini sanab 
chiqing. Ulardan o‘z maʼlumotlar dizayningiz talablariga mos tarzda foydalaning. 
O‘z ehtiyojlaringiz uchun asosiy 2D va 3D asos kartalarini belgilab oling. 
Ko‘chirib o‘tkazish, kattalashtirish, kichiklashtirish va ularning tarkibini o‘rganish 

---

54 
operatsiyalarini amalga oshirishda asos kartalaringiz mashtabining qaysi 
diapazonlarda namoyon bo‘lishini hal qiling. 
 
2-bosqich.Axborotga bo‘lgan talablaringiz asosida asosiy maʼlumotlar 
mavzularini aniqlang.
Har bir maʼlumotlar mavzularining bir qancha muhim 
afzalliklarini chuqurroq o‘rganib chiqing. GAT - modellashtirish va GAT - tahlil 
uchun, tahrir qilish uchun, o‘z ishchi oqimlaringizni namoyish qilish, 
kartashunoslik uchun va 
3Dko‘rinishi
uchun har bir maʼlumotlar to‘plamining 
qanday foydalanilishini aniqlang. Har bir ko‘rsatilgan kartamashtabi uchun 
kartalardan foydalanish, ma’lumot manbalari va fazoviy taqdim etilish variantlarini 
o‘rnating; har bir kartografik ko‘rinish va 3Dturlar uchun maʼlumotlarni yig‘ish 
bo‘yicha ko‘rsatma tuzing va maʼlumotlar aniqligini aniqlang. Mavzuning qanday 
aks etishini, qanday shartli belgilar ishlatilishini va qanday annotatsiya va shartli 
yozuvlarni tanlashingiz kerakligini aniqlashingiz kerak. Har bir karta qatlamining 
boshqa bazaviy qatlamlar bilan birgalikda qay tarzda aks etishini inobatga 
olishingiz lozim. Modellashtirish o‘lchamlarini va tahlilini aniqlashda axborotning 
boshqa maʼlumotlar to‘plamlari (masalan, qanday qilib ular guruhlashtirilishi yoki 
yaxlit holga keltirilishi mumkinligi) bilan qanday qilib foydalanilishini e’tiborga 
olishingiz kerak. Bu sizga maʼlumotlar yaxlitligini ta’minlash qoidalari va ba’zi bir 
fazoviy munosabatlarni aniqlashga yordam beradi. Maʼlumotlar bazangiz dizayni 
uchun shu turdagi animatsiyalar va 2D-3D kartalarning aks etish xususiyatlarining 
to‘g‘ri kelish yoki kelmasligini tekshiring.