Oliy va o’rta mahsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

65.
 
XRP kriptovalyutasini qanday qilib sotib olish va uni qaerda saqlash 
mumkin? 
XRP
ni sotib olishning bir qancha usullari mavjud, Masalan, 
BestChange
yordamida 
Bitcoin
sotib olib, undan so’ng bu 
Bitcoin
larga istalgan birjajan 
(
Poloniex, Binance
va boshqalardan) 
XRP
sotib olish mumkin. 
XRP
ni saqlash 
uchun esa mahsus hamyonlar 
Ripplex, GateHub
va 
Ledger 
lardan foydalanish 
mumkin. Bu hamyonlarga tokenlarni o’tkazish uchun akkaunt ochiladi va hamyon 
adresiga ular o’tkazilib qo’yiladi.
66.
 
Blokcheyndan foydalanib telefon tarmog’i tashkil qilish mumkinmi? 
Ha, mumkin. Masalan, Xitoyning 
Huawei Tachnologies
kompaniyasi blokcheyn 
texnologiyasi vositasida ishlaydigan smartfon ishlab chiqishni rejalashtirganlar. 
Buning uchun 
Huawei 
Izroilning 
Sirin Labs
kompaniyasi bilan kelishilgan holda 
SIRIN
operatsion tizimini ishlatmoqchi. Bu tizim 
Android 
ilovalari singari 
blokcheyn ilovalarni ham ishga tushirish imkonini berdai. Izroil startapi ham 
blokcheyndagi smartfon yaratish ustida ish olib bormoqda. 

---

166 
67. 
Смартфон на блокчейне от SIRIN Labs. 
Bu esa o’z navbatida blokcheyn texnologiyalarning ommaviy iste’molchiga yanada 
yaqinlashishini anglatadi.
68.
 
Kriptovalyutalar va tokenlarning Rossiyada ishlatilishiga oid qonuniy 
hujjatlar mavjudmi? 
2018 yil mart oyi oxirida Rossiya davlat dumasiga “
Raqamli moliyaviy aktivlar 
haqida
” deb nomlangan qonun loyihasi kiritilgan. Unga ko’ra, raqamli moliyaviy 
aktivlar Rossiyada qonuniy to’lov vositasi deb tan olimaydi. Qonun loyihasining 
maqsadi - Rossiya xuquq maydonida raqamli moliyaviy texnologiyalar vositasida 
chiqarilgan yoki yaratilgan moliyaviy aktivlarning maqomini belgilashdir. Bunday 
moliyaviy aktivlar sifatida raqamli tranzaktsiyalar reestri (blokcheynlar) 
tushuniladi. Qonun loyihasida tadbirkorlar tomonidan raqamli aktivlarning bir turi 
hisoblangan tokenlar chiqarish vositasida mamlakat iqtisodiyotiga investitsiyalar 
jalb qilishning qonun-qoidalari ko’rsatib qo’yilgan. Unda raqamli moliyaviy 
aktivlarning aniqlanuvlari ham keltirilgan. Asosiy raqamli moliyaviy aktivlar 
kriptovalyuta va tokenlar hisoblanib, ular elektron smart-kontraktlar vositasida 

---

167 
boshqariladilar. Qonun loyihasiga muvofiq, kriptovalyuta va tokenlar mulk 
hisoblanadi. Ammo shuning bilan bir qatorda, raqamli moliyaviy aktivlar Rossiya 
hududida qonuniy to’lov vositasi sifatida tan olinmaydilar.