Eritmalar va ulardagi erigan moddalar konsentratsiyasini ifodalash usullari

Eritmalar

Eritmalar va ulardagi erigan moddalar konsentratsiyasini ifodalash usullari

Ikki yoki undan ko’p komponentlar va ularning o’zaro ta’siri mahsulotlaridan tarkib topgan bir jinsli sistema eritma deyiladi.Eritmaning yoki erituvchining ma’lum massa miqdorida yoki ma’lum hajmida erigan modda miqdori konsentratsiyasi deb ataladi. Eritmalar konsentratsiyasini ifodalashning bir qancha usullari mavjud.
15.1. Eritma komponentining massa va molyar ulushi.

Erigan modda massasini eritmaning umumiy massasiga nisbati erigan modda-ning massa ulushini tashkil etadi:

ω_(x)= m(modda)/m(eritma);

bu yerda ω_(x) – erigan modda massa ulushi. Bu qiymat o’lchovsiz kattalik bo’lib, bu qiymatni 100 ga ko’paytirilsa massa ulushining foizlarda (%) hisoblangan qiymati olinadi. Shu bilan birga erigan modda miqdori eritmaning umumiy miqdoriga nisbatan foiz hisobida ham ifodalanadi. Buning uchun 100 g eritma tarkibidagi erigan modda miqdori hisoblanadi.

bu yerda: C_% - eritmaning ya’ni erigan moddaning foiz konsentratsiyasi (%), m(x) – erigan modda massasi, m(erituvchi) – erituvchi massasi (konsentratsiyaning ω dan C_% ifodasiga o’tishi uchun ω qiymatini 100 ga ko’paytirish yetarlidir).

Eritmaning foiz konsentratsiyasi bilan aloqador bo’lgan barcha qiymatlarni: ya’ni eritma konsentratsiyasini, erigan modda massasini, eritma massasini, erituvchi massasini hisoblashda bu formuladan foydalanish mumkin. Turli tip masalalar bor.

t/r	Berilgan	Topish kerak	Yechish usuli yoki formula (tenglamalar)
1	mmodda mH2O	modda	1.  meritma = mmodda + mH2O 2.
2	mmodda modda	mmodda mH2O	1. mmodda = meritmamodda 2. mH2O =  meritma – mmodda
3	mH2O modda	meritma	meritma = mmodda + mH2O; mmodda + mH2O = mmodda / modda;
4	mmodda modda	meritma mH2O	1.