Oliy va o’rta mahsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

Xesh-funktsiya
yoki daydjest-funktsiya
– boshlang’ich ma’lumotning 
nazorat yig’idisi bo’lib (
bir tomonlama funktsiya
), ma’lumotlarning 
ishonchsiz aloqa kanallari orqali uzatilishini tekshirish vositasidir (
bunda 
ma’lumotlarning butunligi tekshiriladi
). Ma’lumot mahfiy kalit bilan 
shifrlangan xehs-funktsiya bilan birgalikda uzatiladi. Ma’lumotni oluvchi 
boshlang’ich axborotni olganidan so’ng, uning xesh-funktsiyasini aniqlaydi 
va uni qabul qilingan ma’lumotning xesh-funktsiyasini bilan solishtiradi va 
shundan so’ng tegishli qaror qabul qiladi.
MD2, MD4, MD5 xesh-funktsiyalari
– havfsizlik tizimlaridagi eng 
ommabop bo’lgan xesh-funktsiyalar bo’lib, uzunligi 16 bayt bo’lgan 
daydjestlarni generatsiya qiladilar.

---

179 
SHA-amerika standartidagi xesh-funktsiya
– 
MD4
xesh-funktsiyaning 
adaptatsiya qilingan varianti hisoblanadi. Uning daydjesti uzunligi 20 
baytdir.
MDC2 va MDC4 xesh-funktsiyalar
– IBM kompaniyasi tomonidan 
foydalaniladigan bir tomonlama xesh-funktsiyalar bo’lib, ular 
DES
shifrlash 
algoritmiga asoslangan. 
Pul
– biror bir alohida mamlakatning, yoki kelishuv asosida bir nechta 
davlatlarning tovar va hizmatlar oldi-sottisi uchun umumiy ekvivalent 
sifatida qabul qilinadigan valuytasi bo’lib, u qog’oz, metal yoki electron 
ko’rinishda bugungi kun iqtisodiyotida amal qiladi. 
RSA algoritmi
- (
Random Signature Algoritm
) – Asimmetrik shifrlash 
algoritmi 
DSA algoritmi
- (
Digital Signature Algoritm
) electron raqamli imzo uchun 
AQSH standarti (
Digital Signature Standart – 
DSS
)