Олий ва ўрта

Сувнинг физик хоссалари
Маълумки, сузиш спортида сувнинг физик хоссалари деганда одатда, унинг қовушқоқлиги, зичлиги, сувнинг сиқиқлиги ва солиштирма оғирлиги тушунилади.
Сувнинг қовушқоқлиги деганда, сувнинг ҳаракатланишга кўрсатадиган қаршилиги тушунилади. Бошқача қилиб айтадиган бўлсак, бизга маълумки, сув заррачалари ва қатламлари бир-бирига суркалиб боради. Бинобарин, қатламлар ўзаро суркалганда, улар ўртасида ички ишқаланиш юзага келади ва шу ишқаланиш эса ўз навбатида ҳаракатланишга қаршилик қилади. Мана шунда пайдо бўлгач куч сувнинг қовушқоқлигидир. Сувнинг қовушқоқлиги одамтда шу сувнинг кимёвий хоссасига ҳам, ҳароратига ҳам бир қадар боғлиқдир.
Сув ҳарорати қанча паст бўлса, унинг қовушқоқлиги шунча юқори бўлади. Масалан, сув ҳарорати 30⁰ бўлганда унинг қовушқоқлиги 20 берилган заҳоти, тайёргарлик ҳаракатини ва депсиниҳни бажариш қулай бўлади.
Тайёргарлик ҳаракати ва депсиниш. Старт берувчининг командаси |отилган ўқ, сирена товуши|дан сўнг сузувчи ўша заҳоти тезлик билан депсиниши керак. Бунинг учун олдин гавдани олдинга ташлаб, мувозанатдан чиқилади, оёқ учига |панжаларда| кўтарилади, қўллар орқага-ёнга силтанади ёки олдиндан орқага айлантирилади. Шу пайтда оғиз орқали кучли нафас олинади.
Сувнинг зичлиги. Сувнинг зичлиги деб ҳажми бирлигидаги массасига айтилади, бу бизга физикадан маълум. Масалан, 1г сувнинг массаси ҳамиша ҳамма сувда бир хил эмас. Сув қанча шўр ҳарорати қанча юқори бўлса, унинг массаси шунча кам бўлади, демак, зичлиги кам деган сўз. Чунончи, ҳарорати 4 ли чуқур сувнинг зичлиги кубометр билан ўлчаганимизда 1000кг|м га тенг. Шўр денгиз сувники эса 1010-1030 кг|м³.
Сувнинг сиқиқлиги. Сувнинг сиқиқлиги одатда, сув заррачалари ва қатламларининг бир-бирига кўрсатга босимидан келиб чиқади. Шу босим қанча кўп бўлса, сувнинг сиқиқлиги ҳажми шунча кам бўлади. Ўз навбатида сувнинг сиқиқлигидан гидростатик босим кучи келиб чиқади. Ҳар қандай сув ҳатто тинч ҳолатда тўрганда ҳам унда оғирлик кучи бўлади. Бу куч, бир томондан, суюқликнинг ўз вазнида пайдо бўлса, иккинчи томондан, атмосферанинг унга кўрсатаётган таъсиридан юзага келади.
Бинобарин, гидростатик босим кучи сувга тушган одамнинг ҳамма ерига ўз таъсирини кўрсатади. Одам қулоғида пайдо бўладиган оғриқ мана шу босим кучи таъсирида юзага келади.