Олий ва ўрта

3-МАВЗУ. ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ ТИЗИМИДА СУЗИШНИНГ ЎРНИ.
Режа:

1. 
   Қонун ва қарорлар
   
2. 
   Ўзбекистон сузиш федерация
   
3. 
   Тошкентда сув спорти турлари бўйича 9 - Осиё чемпионати
   

Таълим ва тарбия ҳамда жисмоний тарбияга алоҳида аҳамият берилди. Аҳолини барча қатламларини жисмоний тайёргарлигини ошириш мақсадида ҳам кенг қамровли ишлар амалга оширилди. Шахсан Президентимиз Ш.М. Мирзиёев бошчилигида ҳукуматимиз раҳбарияти томонидан жисмоний тарбия ва спорт соҳасида қабул қилинаётган фармон, қонун ва қарорлар мамлакатимиз аҳолисини ҳар томонлама етук инсонлар бўлиб этишишларига берилаётган эътиборнинг ёрқин ифодасидир.
Вазирлар Маҳкамасининг 3.05.2018 йилдаги 333-сон қарори билан Сузиш спорт турларини ривожлантириш чора-тадбирлари режаси ҳамда Бюджет маблағлари ҳисобига молиялаштириладиганбассейнларда шуғулланиш ва улардан фойдаланиш тартиби тўғрисида низом тасдиқланди.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг «2017 — 2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегиясини «Фаол тадбиркорлик, инновatsiон ғоялар ва технологияларни қўллаб-қувватлаш йили»да амалга оширишга оид Давлат дастури тўғрисида» 2018 йил 22 январдаги ПФ-5308-сон Фармонига мувофиқ ҳамда сув спорти турлари бўйича спорт захираси ва юксак маҳоратли спортчиларни тайёрлаш, сув спорти турлари бўйича болалар тренерларини тайёрлаш ва селекция ишларини йўлга қўйиш, спорт муассасалари тренерлари ва ходимларини моддий рағбатлантириш тизимини такомиллаштириш мақсадида Вазирлар Маҳкамаси қуйидагиларни қарор қилди:
Бу ишларга раҳбарлик қилиш, уни планташтириш ва бу ишга турли ташкилотлар фаолиятини ўйналтириш, оммавий чўмилиш жойларига, сув станциялари ва ёзги қуйма бассейнларга аҳолини ва айниқса, болаларни жалб қилиш бўйича республика, ўлка, область ва шаҳарларда доимий ишловчи комиссиялар фаолияти кўрсатмоқда.
Йил сайин ўтказиб туриладиган Ўзбекистон ҳалқлари спартакиадаси ҳам бу соҳани ривожлантиришга ҳисса бўлиб қўшилмоқда.
Ўтган охирги 10 йил давомида Болалар спортини ривожлантириш жамғармаси маблағлари ҳисобидан 1113 та болалар спорти объекти, жумладан, 252 та янги спорт комплекци, 891 спорт зали барпо этилгани, буларнинг 84 фоизи қишлоқ жойларида қурилганини таъкидлаш лозим.
Бундан ташқари, фаолият кўрсатаётган 262 та спорт иншооти реконструция қилинди ва капитал таъмирланди. Бу мақсадлар учун 570 миллиард сўмдан ортиқ маблағ йўналтирилди. Биргина ўтган йилда 92 та болалар спорти объекти ва 26 та сузиш ҳавзаси қурилди ва реконструция қилинди.
Бугунги кунда умумтаълим мактабларининг сони 9600 тани ташкил этадиган бўлса, уларнинг 81 фоизи янгидан қурилган ва реконструция қилинган спорт залларига эга.
Айни вақтда спорт объектларидан тўла ва самарали фойдаланиш униб-ўсиб келаётган фарзандларимиз, айниқса, қизларимизнинг спортга бўлган қизиқиш ва интилишини орттириш йўлида муҳим ўрин тутади.
Ҳозирги пайтда янгидан бунёд этилган болалар спорти объектларида фаолият кўрсатаётган 57,5 мингдан ортиқ спорт секцияларида 1 миллион 800 минг нафардан зиёд бола спорт билан шуғулланаётгани ва бунинг натижасида ҳар қайси спорт иншоотининг кундалик ўртача бандлик даражаси 9,2 соатга етгани, ҳечшубҳасиз, фаолиятимизнинг энгмуҳимсамараси, десак, айниҳақиқатниайтганбўламиз.
Ўтган беш йилда мамлакатимизнинг барча вилоятларида намунавий лойиҳалар асосида ҳажми 25 метрга 12 метр бўлган 14 та янги, замонавий ёпиқ сузиш ҳавзаси барпо этилди, 13 та сузиш ҳавзаси қайтадан қурилди, 83 таси капитал таъмирланди. Шу даврда 110 та сузиш ҳавзаси фойдаланишга топширилди, уларнинг умумий сони бугунги кунда юртимиз бўйича 203 тага етди.
Ҳозирги вақтда 13 минг нафардан ортиқ ўғил-қизларимиз мамлакатимизда айни шу спорт турлари билан мунтазам равишда шуғулланаётгани алоҳида эътиборга сазовор.¹
Мамлакатимиз катта теннис ва стол тенниси, бадиий ва спорт гимнастикаси, сузиш, енгил атлетика, баскетбол, гандбол, волейбол, футбол, дзю-до, кураш ва дунё бўйлаб кенг тарқалган бошқа спорт турлари жадал ривожланиб, тобора оммавийлашиб бормоқда.
Айни пайтда, юқорида айтилганидек, юртимизда 1 миллион 800 минг нафардан ортиқ бола 30 дан зиёд спорт тури билан мунтазам шуғулланмоқда. Бу рақам, 2005 йилга нисбатан олганда, 1,4 баробаркўпдир. Шудаврдамактабўқувчиларинижисмонийтарбияваспортмашғулотларигажалб этиш 20,4 фоиздан 40,5 фоизга, жумладан, қизларўртасида 16,4 фоиздан 32,5 фоизга ўсгани, албатта, ҳаммамизни қувонтиради.²
Шуни алоҳида таъкидлаш лозимки, ўтган йиллар давомида қишлоқ жойларда болалар спортини ривожлантириш билан боғлиқ ишлар тубдан яхшиланди.
Агарки рақамларга мурожаат қиладиган бўлсак, сўнгги ўн йилда қишлоқ жойларида болаларнинг спорт билан шуғулланиши 14,5 фоиздан 39 фоизга ўсганини кўриш мумкин. Бугунги кунда қишлоқларда спорт билан мунтазам равишда шуғулланадиган болаларимиз сони 2005 йилга нисбатан икки баробар кўпдир.
Ўсиб келаётган авлодни ҳар томонлама етук соғлом ва баркамол, қилиб тарбиялашда уларнинг жисмоний сифатларни оширишда жисмоний тарбияни муҳим тадбирлари амалга оширилмоқда.
Сузишни ўрганиш сувдан қўрқиш ва ўз кучига ишонмаслик ҳиссини енгиш билан боғлиқ жараёндир. Шунинг учун, агар сузишни ўрганиш машғулотлари тўғри ташкил этилса, улар инсонда дадиллик, қатъият ва мардлик каби ҳислатларнинг ривожланишига ёрдам беради. Сузишни ўрганиш дарслари кўпинча гуруҳда бўлгани сабабли, улар дўстлик, биродарлик ва жамоатчилик ҳиссиётларини ташкил топишига олиб келади.
Сузиш инсон организмига ҳар томонлама ижобий таъсир кўрсатади. Буни кўпгина омиллар билан тушунтириш мумкин. , сув муҳити ва унинг организмга жисмоний, механик, биологик ва ҳарорат таъсири унда ёқимли ҳиссиётлар ҳосил қилиб, организмнинг барча тизимларини функционал ривожланишига, таянч-ҳаракат аппаратининг, юрак-томир, нафас ва нерв тизимида турли касалликларининг олдини олиш ва тўзалишига олиб келади.
Ундан ташқари, биз учун одатий бўлмаган тананинг горизонтал ҳолатда жойлашуви, ер тортилиш кучининг таъсири сезиларли камайиши ҳолатида бўлишлик ва ҳаракат фаоллигини аниқ чегаралаш имконияти ҳам организмга ўз шифобахш таъсирини кўрсатади.
Маълум миқдорда сузиш нерв тизимининг функционал имкониятлари ва унинг вегетатив функцияларининг яхшиланишига олиб келади, нерв жараёнларининг ҳаракатчанлигини оширади.
Сув ва сузишдаги бир зайлдаги такрорий ҳаракатлар нерв тизимига тинчлантирувчи таъсир кўрсатиб, ортиқча ҳаяжонланишни камайтиради.
Бугунги кунда Мактабгача таълимда сувда сузиш машғулотларини режалаштириш ва уларни ташкил этиш, сузиш ҳавзаларини гегиеник талаб асосида жиҳозлаш, йил давомида ўтказиладиган сувда олиб бориладиган сузиш машғулотларини юритиш, режаларини тузиш, мактабгача ёшдаги болаларни сувда сузиш ҳаракатларини тўғри бажаришга ўргатиш. Сувда сузиш машғулотлари орқали болаларни соғлигини янада мустаҳкамлаш долзарб масалалари сирасига киради.