Олий ва ўрта махсус таҳлим вазирлиги ўзбекистон республикаси қишлоқ хжалиги вазирлиги

Термик дезинфексия
Ҳашаротлар ва каналарнинг кўпайиши ва ривожланиши учун бошқа хаётий омиллар билан бир қаторда маoлум даражадаги ҳароратлар ҳам керак бўлади. Хар хил турга мансуб бўлган, шунингдек бир турга мансуб ҳашаротнинг турли ривожланиш фазалари учун хам критик ҳарорат турлича бўлади.
Масалан, каналар — ун канаси ва бошқа каналар 40° ли ҳароратда 85—90 минутдан сўнг, 60° ли ҳароратда 5 минутдан сўнг ўлади. Кичик миталар, нўхат қўнғизлари, суринам унхўри ва бошқа баoзи турга мансуб бошқа ҳашаротлар 45—60° ли ҳароратда 60 минут мобайнида батамом ўлади.
Омборларда сунoий равишда юқори ёки аксинча, паст ҳарорат яратилса, ғалланинг уруғлик сифати ва мазасини бузмай, зараркунанда тараққиётини тўхтатиб қўйиш ва хатто зараркунандаларнинг юқиш манбаини йўқотиш хам мумкин.
Маҳсулотларни термик усуллар, қуёшда қуритиш қиздириш, донни хар хил дон қуритиш машиналарида иситиш, қиздирилган пар ва бошқа усулларни қўлланилиши шу принсипга асосланган. Шуни есда тутиш керакки, ҳашарот танаси донга қараганда тезроқ исийди, шунинг учун дон 38° қиздирилиши биланоқ омбор узун бурун қўнғизлари ўла бошлайди.
Чигит ва донларни қуёшда зарарсизлантириш
Оз миқдордаги турли уруғлар ва уларнинг қайта ишланишдан олинган маҳсулотлар, шунингдек тери, юнг, майда инвентарлар, тарлар ва бошқаларни ёзги иссиқ кунларда қуёшда қиздириш билан зарарсизлантириш мумкин. Зараркунандаларни яхши ўлдириш учун хамма томони очиқ, соя қиладиган бинолардан ва сув хавзаларидан мумкин қадар узоқ бўлган жойдаги баланд, текис майдончага брезент солинади ва унга маҳсулотни юпқа (3—5 см) қилиб ёйилади. Маҳсулот қуёш нури остида 3—4 кун қолдирилади ва маҳсулот бир текис қизиши учун уни хар куни ёғоч курак билан ағдариб турилади. Тунда еса маҳсулот уйиб қўйилади, устига қалин брезент ёпилади. Кузатишнинг натижасини ва зараркунандаларнинг ўлишини мунтазам равишда намуна олиб туриш йўли билан текшириб борилади. Маҳсулотлар қуритилгандан сўнг ўлик ҳашаротлар ва каналар, уларнинг екскриментлари (тезаги) ва ташлаган пўстларидан тозалаш учун маҳсулот шопирилади. Маҳсулотларни қуёшда қиздириш катта майдон, кўп ишчи кучи талаб хиладиган анчагина сермехнат процесс бўлса-да, аммо бу процесс хар хил уруғларнинг униб чиқиш енергиясини ва униб чиқишини 20% гача оширади.