Олий ва ўрта махсус таълим

Предмет бўйича билимларнинг дидактик бирликларини йириклаштириш, ўзига: мазмуни бўйича ўхшаш ёки қарама-қарши ўқув материалларини бир вақтда баён қилишни; билимларнинг айрим элементларини вертикал ва горизонтал ўрганишга ёндошишни умумийлигини кўрсатиш, янги материални маълум ҳолатлар ва фикрлар асосида ўрганишларни қамраб олади.

Курслараро боғланишларни амалга ошириш.

Ўзининг курсини фақатгина алоҳида баён қилиш, фанларнинг туташганлигини ва боғлиқлигини очиқ қолдиради ҳамда улар орасидаги ахборот алмашишни қийинлаштиради. Шунинг учун, курсни курслараро мазмунга эга эканлигини; предметлараро боғланишни, билимлар интерференциясини очиб бериш керак. Натижада ўз курсининг ахборот қаноти ва технологияси ёпилади, бу эса турли билим соҳаларининг вакилларига бир хил тилда гаплашишга ва бир-бирини тушунишга имкон
95
яратади. Айнан шу нарса билишнинг кенглиги, кўп қирралиги ва таълимдаги изчиллигини кўрсатади.

6. Ўқув материалини муаммоли баён қилиш

Бу талабни амалга ошириш, уни баён қилишга муаммоли ёндошиш билан белгиланади. Чунки, билимларни ўзлаштириш шартли равишда тўрт даражага: билиш, айтиб бериш, тушуниш, ижодий ёндошишларга бўлинади. Бизнинг фикримизча, талаба буларнинг ичидан асосий эътиборни тушуниш ва ижодий ёндошишга қаратиш керак.
Бунинг учун, уларга ёзилган дарсликда ушбу ёндошиш ҳисобга олиниши зарур. Дарсликда асосий эътибор қуйидаги: Нима учун? ва қандай? – деган саволларга қаратилиши керак. Биринчи саволга жавоб бериш, масаланинг қўйилишини очиб берса, иккинчисига жавоб – ҳал қилиш ва олинган натижаларни тушунтиради.
Дарсликда метапредмет билимларнинг бўлиши - мазкур фандаги тадқиқот методлари ва уларнинг ўзига хос хусусиятларини ҳисобга олишни тақозо қилади. Илмий қатъийликни сақлашга ва методик даражага риоя қилишга олиб келади. Бу эса, талабага ўқув материалининг моҳиятини мустақил аниқлашга ва олдинга силжишга имкон яратади.
Ушбу мақсадда, дарсликда метапредметли билимлар келтирилиши керак. Масалан, предмет бўйича билимлар элементларининг таркибини ўрганиш режаси; илмий тушунчалар, қонунлар ва назарияларни ўзлаштириш босқичларининг кетма-кетлиги; семинарга ва уни баён қилишга қандай тайёрланишга ва дарслик билан қандай ишлашга кўрсатмалар берилиши зарур.

7.