Олабўжи романдан катта хикоя

қўрагами, баргранг чодир пастида – ерўчоқ бошида ғимирлаётган 
Тиркашгами қараб: 
– Отангизнинг юрти шу-я, Ултонбек? – деб сўради. 
Ултон у ёққа бурилди-ю, бирдан мунг чўкди кўнглига: қани капа? 
Қани чайла? Моллар-чи?.. Ва қўй-эчкиларнинг ҳам шу маҳал Олатоғ 
биқинларига етгани, балки Эргаш капани ҳам тикиб, оқшом тадоригини 
кўраётганига амин эса-да: “Чолнинг режаси бошқача эди-ку? – деб 
ўйлади. – Об-ҳаво буйрасимиз” деб... – Кейин Тиркашнинг сўзини 
эслади: “Аста-секин эниб боришади-да...” 
Яхшиям, қон чиқариш ниятини ошкор этмагани! 
– Ҳа, бизнинг юртимиз! – деди Ултон. 
Зокир Ўринов муштумига йўталди (У кишининг ҳам афт-
башараси бир ҳолда эди.) 

---

461 
– Ундай бўлса, анави булоқлардан бошқа... ювинадиган жой 
борлигини ҳам биларсиз? 
– Шак-шубҳасиз! – деб кулумсиради Ултон. – Албатта бор-да! 
Қани, менинг ортимдан... олға! Ана бизнинг Чўнтоқ! Аслида – Чўнгтоғ. 
Лекин “Чўнтоқ” бўлиб кетган. Айтмоқчи, бизни бобонинг авлодлари 
“дала”ниям – “тала” дейишади. – Сўнг Зокир Ўриновга айтаётганини 
англаб кулиб қўйди. – Ҳа-е! Ўзбекда лаҳжа кўп экан-да! – Кейин 
калласига келган бошқа фикрларини ҳам айта бошлади: – “Ўрта 
Осиёнинг Россия тарафидан босиб олинишининг прогрессив аҳамияти” 
деганларида... 
Зокир Ўринов: 
– “Қўшиб олиниши”, – деб қўйди. 
Ултон унга қаради. 
– “Ихтиёрий қўшилиши” денг, домла? 
– Бўлиши мумкин. 
– Ултонбек инимиз ҳали... ёш-да, – деб иршайди Ўзоқ Тўлаганов. – 
Қони қайнаган пайт! Ғурур кучли... 
Ултон бу “мақтов”ни унинг “бурнидан чиқариш”ни – жуда истади-
ю, ўзини босди: булар – ҳарқалай меҳмон...