Олабўжи романдан катта хикоя

қулоғи битиб қолгандек!), ҳа чўнг бир сокинлик ва яшил дарахтларнинг 
ғоят бепарво туришлари, қушларнинг ҳам ўз бошларига сайраб 
учишларини кўриб, кўзига ёш инган. 
Ахир мактабда бошқача ўргатишарди-да: “Ҳамма нарса инсон 
учун! 
Ҳатто булбул инсон учун сайрайди!..” 
Йўқ, булбул ҳам... чигирткалар ҳам инсон учун сайрамас экан: ўз 
завқига сайраркан. Ва аксинча: инсон яқинлаша бошласа, сайрашдан 
тинаркан, учиб кетаркан. 
Ленин инсон барибир... севар экан буларни! Қандайдир... Онагами, 
азиз бир қондошгами бўлган меҳр-муҳаббат билан севаркан. 
Демак, Табиат билан Инсон орасида сирли бир яқинлик мавжуд! 
– Зўр жойларимиз бор-а, домилла! – деди Наби. – Чиндан ҳам 
курорт ўзимизда!... Энди қаёққа ҳайдай? 
– Тў-ўғрига! – Ултон бир гал ҳужрасида Табиат ва Инсон 
муносабати ҳақида ўйга толиб ўтираркан, бир манзарани тасаввур этган 
эди, шуни айта кетди. – Кўз олдингга келтиргин: кимсасиз бир макон, 
занглагандек жигарранг бир чўққи сўппайиб турибди. Атрофи – тош, 

---

184 
тош! Ўша ерга тушиб қолдинг... Унда жонзот йўқ. Ўзингни қандай 
туясан бу маконда? Билмайсан... Мен ҳам билмайман. Бироқ, дейлик, 
ўша чўққининг бир жойида бир туп арча ўсиб турган бўлса... Ўшанинг 
тагига борасанми? 
– Ҳа-да, – деди Наби. 
– Ана! Чунки ўша арча билан... мана шу арчалар билан ҳам 
бизнинг орамизда улуғ бир қон-қардошлик бор. Тўғрими? 
– Балки. 
 
– Бор! Шунинг учун ҳам... инсон – биологик мавжудот деймиз.
– Домилла, ўзи шў экан-да: Табиат – Она, деймиз-у... Мен бир 
саводсиз... 
– Буни билиш учун саводли бўлиш шарт эмас... Ўзинг гапни