Оила кутубхонаси бахтли бола маънавияти

Билмаганин сўраб ўрганган олим,
Орланиб сўрамаган ўзига золим.
Қандай бола билмаганини ҳам сўрамасдан ўтираверади? Албатта 
журъати етмаган бола. Журъатсизлик эса ҳадеб танбеҳ эшитаверишдан ҳам 
келиб чиқиши мумкин. 
– Айрим ота-оналар болаларини “Сен одам бўлмайсан”, дея койишади. 
Бундай танбеҳлар боланинг бераҳм, шафқатсиз, қўпол бўлиб вояга етишига 
сабаб бўлиши мумкин. Халқимизда шундай гап бор, “Болани сўкаверсанг 
бети, ураверсанг эти қотар”....
47
Бола тарбиясининг 10 та принципи 
Янги зеландиялик Найжел Латта замонавий болалар психологияси 
бўйича кучли мутахассис. Унинг китоблари бестселлерга айлангани, бежиз 
47
Эътибор Норбўтаева.
 
Яхши ният – ярим давлат, қолган ярим давлат – фарзандимиз. 
https://soglom.uz/nigoh/yaxshi-niyat-yarim-davlat-qolgan-yarim-davlat-farzandimiz/ 
2018 йил 18 
сентябрь. 

---

128 
эмас. Биз унинг бола тарбиясига оид ишлаб чиққан 10 та қоидасини сизга 
ҳавола қиламиз.
1. Асосийси — бу муомала
Бу энг асосий қоида ва буни ҳеч бир ота-она назардан четда қолдирмаслиги 
керак. Бола — кичкина одамгина эмас, алоҳида шахс ҳамдир. Шунинг учун 
уни иззат қилиш, мулоқот мобайнида ҳурматни изҳор этиб туриш зарур.
Сиз ота ёки она сифатида шахсий намунангиз ёрдамида бошқа инсонлар 
билан мулоқот қилишни ўргатинг. Самимиятсиз инсоний муносабат ўрнатиб 
бўлмайди.
Бу ерда назорат ҳақида гап кетмаяпти. Болаларни назорат қилиш, айниқса, 
кичик ёшдагиларини чўчитиб қўяди. Сиз фақат қўрқитиш ёрдамида “ўзингни 
яхши тут”, десангиз у бу нега зарурлигини тушунмайди. Бундан ташқари, 
катта бўлганида бола сиздан қўрқадиган бўлади. 
2. Болага симпатия (хуш кўриш) билан муносабатда бўлинг
Болалар ота-оналари уларни яхши кўришига қаттиқ ишонишади. Бу туғма 
ҳиссиёт. Ҳатто болага етарли эътибор қаратилмаган ёки уларни жазолаган 
пайтда ҳам улар ота-онасининг меҳр-муҳаббатига ишонишади.
Бироқ ёқимлилик, хуш кўриш билан гапириш, меҳр кўрсатиш умуман бошқа 
нарса. Кўплаб болалар совуқ ва лоқайд муносабатни дарров пайқаб 
қолишади. Ота-оналик муҳаббати табиий ҳиссиёт, инстинктдир. Унга 

---

129 
симпатияни уйғунлаштирсангиз, бола тарбиясидаги катта ютуқни қўлга 
киритасиз.