Oila huquqi

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2003-yil
25-avgustdagi 365-sonli qarori
bilan tasdiqlangan “nikohlanuvchi
shaxslarni tibbiy ko‘rikdan o‘tkazish to‘g‘risida”gi nizom ham yuqoridagi
nizom bilan hamohangdir hamda Oila kodeksining 16-moddasida
belgilangan ruhiy kasal yoki aqli zaif shaxslar o‘rtasida nikoh tuzishga yo‘l
qo‘yilmasligini yanada mustahkamlaydi.
Nikohlanuvchi shaxslarni tibbiy ko‘rikdan o‘tkazish. Oila kodeksida
oilaning yanada mustahkam va barqaror bo‘lishi, kelajak naslni sog‘lom
dunyoga kelishi uchun muhim omil sifatida 17-modda kiritilgan bo‘lib, u
nikohlanuvchi shaxslarni tibbiy ko‘rikdan o‘tkazishga bag‘ishlangan.
Ushbu nizomda nikohlanuvchi shaxslar qaysi kasallik turi bo‘yicha
tibbiy ko‘rikdan o‘tishlari hamda tibbiy ko‘rikdan o‘tishning hajmi va
tartibi aniq ko‘rsatilgan.Oila kodeksining 49-moddasiga ko‘ra, nikohlanuvchi shaxslardan
biri tanosil kasalligi yoki odam immuniteti tanqisligi virusi (OIV kasalligi)

---

borligini ikkinchisidan yashirganda, ikkinchi taraf sudga nikohni haqiqiy
emas deb topish haqida talab bilan murojaat qilishga haqli.
Oila kodeksining 17-moddasi, 2-qismiga ko‘ra: “Nikohlanuvchi
shaxslar ellik yoshdan oshgan bo‘lsa, shuningdek, kodeksning 13-moddasi
5-qismida ko‘rsatilgan alohida hollar mavjud bo‘lganda, tibbiy ko‘rikdan
o‘z roziligi bilan o‘tkaziladi”.
Oila kodeksida belgilangan shartlarning buzilishi sud tomonidan
ushbu nikohni haqiqiy emas, deb topish uchun asos bo‘lishi mumkin. Oila
kodeksining 49-moddasi, 14-16-moddalarida belgilangan shartlar
buzilganda (ya’ni, nikoh tuzishning ixtiyoriyligi, belgilangan nikoh yoshi
buzilganda, nikoh tuzishga monelik qiladigan holatlar ro‘y berganda),
soxta nikoh tuzilganda, ya’ni er-xotin yoki ulardan biri oila qurish
maqsadini ko‘zlamay nikoh qayd qildirganda, nikohlanuvchi shaxslardan
biri tanosil kasalligi yoki odamning immunitet tanqisligi virusi (OIV
kasalligi) borligini ikkinchisidan yashirganda, agar ikkinchisi sudga
shunday talab bilan murojaat etsa, nikohni haqiqiy emas deb topilishi
uchun asos bo‘ladi.Qo‘rqitish uchinchi shaxs hamda mansabdor shaxs tomonidan ham
bo‘lishi mumkin. Shuningdek,