Оғиз бўшлиғи аъзолари ва юз-жағ соҳалари тўқималарини

 
Огиз бўшлиги
.
Чақалоқ туғилиши билан сўриш, қўсиш, йўталиш, 
кейинчалик эса тишлаш рефлексларига эга бўлади.Чақалоқ ўсиши билан биринчи 
ойда оғиз бўшлиғи кенгайиб боради, тактил сезиш аниқланади: лаблар ва тилда – 
ҳароратни сезиш; бурун, оғиз бўшлиғи шиллиқ пардасида таъмни билиш – 
тилнинг юзасида, айниқса, тил учида. 
29 

---

Чақалоқларда лунж орасида нисбатан зич аниқ чегарали ёғ тўплами – Биша 
ёғ тугунчалари жойлашган. Бу ёғ таначаси узоқ вақт давомида сақланиб, ўзининг 
зичлиги туфайли лунжга таранглик беради. 
Чақалоқ ва гўдаклик даврларида юқори жағ ва альвеоляр суяк яхши 
ўсганлиги учун оғиз бўшлиғи кўз соҳасига яқин жойлашади. Чақалоқларда қаттиқ 
танглай гумбази шаклланмаганлиги учун текис, юмшоқ танглай горизонтал 
ҳолатида ётади. 
Чақалоқ оғиз бўшлиғининг шиллиқ пардаси нозик эпителий билан 
қопланган бўлиб, эпителий осон кўчади, шу сабабдан, оғиз қурийди. Қон-
томирларига бой бўлганлиги учун шиллиқ парда қип-қизил рангда. Танглай ўрта 
чизиғи бўйлаб сарғиш-оқ нуқтадек бўртмалар–Бонов тугунлари бор. Милк 
болишлари бўйлаб қаттиқ тугунсимон шаклда Робен-Мажито милк бўртмаси 
(эмганидан сўнг) ажралиб кўринади. 
Бола туғилганидан бошлаб, то 4–5 ойгача оғиз шиллиқ пардаси қуруқ ва 
маҳаллий иммунитет заиф бўлганлиги сабабли, шиллиқ парда шикастланганда 
инфекция гематоген йўл билан тарқалиб, ўткир йирингли касалликлар– хусусан, 
гематоген остеомиелит ривожланиши мумкин.
Болаларда сўлак безлари функционал ҳолати.
Бола туғилиши билан 
сўлак безлари фаолияти бошланади, аммо дастлаб сўлак кам ажралади, шунинг 
учун оғиз бўшлиғи шиллиқ қавати қуруқ бўлади. 5–6-ойларга келиб, сўлак 
кўпаяди. Айрим болалар сўлакни ютиб улгурмайди (физиологик гиперсаливация). 
Бола иситмалаб безгак тутган, ичи бузилиб диарея бўлган ҳолатларда ва 
бошқа ҳар хил сабабларга кўра сўлак бези атрофияга учраганда сўлак чиқиши 
камаяди. Аксарият ҳолларда, оғиз бўшлиғидаги ҳар хил яллиғланишларда сўлак 
кўпаяди. Бола қуюқ ҳолдаги озуқага қанчалик эрта ўтса, шунчалик эрта сўлак 
секрецияси кўпаяди. 
Қулоқ олди безнинг чиқарув йўли, катталардан фарқли равишда пастроқда 
жойлашган, чайнов мушакларининг олд қиррасидан 0,8–1,0 см олдинга очилади. 
Қулоқ олди сўлак бези думалоқ шаклда, жағ қиррасидан бир оз олдинга ўтиб, 
унинг бурчагида ётади. Юз нерви юза жойлашган. 
30 

---