Оғиз бўшлиғи аъзолари ва юз-жағ соҳалари тўқималарини

Рентгенологик текширувлар
деярли маълумот бермайди. Бир бирига 
яқин қалашиб жойлашган тиш куртаклари, суякдаги ўзгаришларга баҳо беришни 
қийинлаштиради. 
Даволаш:
гематоген остеомиелит билан касалланган болаларни даволаш 
стационар шароитида, эрта бошланиб, комплекс равишда шунингдек педиатр 
билан ҳамкорликда ўтказилиши керак. 
173 

---

Медикаментоз даво фақат вена ичи орқали ўтказилиши керак. Шунинг 
учун периферик ёки ўмров ости венасига ангиокатетр киритилади. 
Антибиотиклардан - таъсир этиш спектри кенг бўлган клафоран, кефзол, 
цефозолин, цефалоспоринлар, кўрсатма бўлса, бир-бирига нисбатан синергетик 
таъсирга эга бўлган антибиотиклар бир вақтда киритилади. Детоксикация 
мақсадида изотоник эритма, глюкоза, неокомпенсан, реополиглюкин қўйилади. В 
ва С гуруҳ витаминлари юборилади. Пассив иммунизация қилиш мақсадида: 
стафилококка қарши гипериммун плазма, стафилококка қарши гамма-глобўлин 
препаратлари киритилади.
Жарроҳлик усули билан даволаш
. Касалланган жағ атрофи юмшоқ 
тўқималаридаги йирингли ўчоқ (периостит, абсцесс, флегмона)лар адекват 
равишда кесиб очилади. Ярада резина чиқаргичлар қолдирилади. Яра ўрнатилган 
тартибда парвариш қилинади. Медикаментоз даво билан чақалоқ парваришига 
катта эътибор қаратилиши лозим: тез-тез хонани шамоллатиш, кийимларни 
алмаштириш, бадан тозалигини таъминлаш. Ошқозон ва ичаклар тизими 
фаолиятини назорат қилиш. Айниқса, рационал овқатланишга аҳамият бериш 
лозим, ҳар қандай вазиятда ҳам чақалоқ эмизилиши шарт. Агар оғиз бўшлиғидаги 
яллиғланиш эмишга ҳалақит қилса, бола эммай қўйса, унга онасининг соғилган 
сутини ичириш лозим. Тана ҳарорати субфебрил даражада бўлса ҳам болани 3-4 
дақиқа давомида чўмилтириш (сув ҳарорати 38 С
0
) мумкин. Юрак-қон томир 
тизимида ўзгаришлар аниқланса, қабўл қилинган дозаларда камфора, кофеин, 
кардиамин юборилади. 
Даволаш чоралари кечиктирилмай, дарҳол ўтказилса, касаллик беморнинг 
соғайиши билан тугайди. Йирингли ўчоқлар кесилиб, медикаментоз даво 
ўтказилиши билан, тана ҳарорати тушади, бола тетиклашади, иштахаси 
тикланади, уйқуси меъёрлашади. 10чи кун юздаги шиш қайтиб, терининг ранги 
тикланади, қовоқлар ҳаракатга келади. 14-15-кунларга келиб, кўпчилик болаларда 
касаллик барҳам топиб, соғайиш кузатилади. Қатор ҳолатларда 10-12 кунларга 
келиб, касалликнинг ўткир даврига хос белгилар йўқолади, аммо оғиз бўшлиғи 
ёки кўз ости соҳасида оқма йўл пайдо бўлади ва жараён ўткир ости (сурункали) 
174 

---

шаклига ўтганлигидан далолат беради. Икки уч ҳафта давомида оқмадан кам 
миқдорда ажралма ва майда суяк бўлакчалари (секвестрлар) ажралади. Оқма йўл 
тафтиши ўтказилиб, грануляциялар қириб ташланганидан сўнг, битиб кетади. 
Айрим беморларда жараён бир неча ой давом этади. Катта секвестрлар ҳосил 
бўлиб, сут тишлар куртаклари зарарланади (нобуд бўлади). 
Асоратлар.
Ўткир гематоген остеомиелит чақалоқларда сепсис, септик 
пневмония, менингит, юмшоқ тўқималар ва таянч-ҳаракат аппарати суякларида 
метастатик йирингли ўчоқлар билан асоратланиши мумкин. Адабиётларда, кўз 
соққаси ва кўриш нерви зарарланиб, кўриш қобилияти йўқолиши мумкинлиги 
ҳақида маълумотлар келтирилган.