Оғиз бўшлиғи аъзолари ва юз-жағ соҳалари тўқималарини

Тишлар лат ейишини қуйидаги ҳолат лар билан қиёсий солиштириш 
ўтказиш керак:  
а) Тишнинг қисман чиқиши (бундай ҳолатда тиш ҳар томонга қимирлайди, 
рентген тасвирида – периодонт оралиқ кенгайганлиги аниқланади); 
б) Тиш илдизининг синиши билан (рентген тасвирида синиш чизиғи 
аниқланади); 
в) Пульпа ичидаги гематома билан (тиш тож қисми пушти ранг тус олади). 
Даволаш.
Пульпа шикастланмаган бўлса, тишни окклюзиядан чиқариш 
(антагонист сут тишни қисман чархлаб ташлаш), юмшоқ овқатлар истеъмол 
қилиш тавсия этилади, пульпа некрозга учраган бўлса, эндодонтик даволаш 
чоралари кўрилади. Сут тишлар илдизи сўрилиш босқичида бўлса, олиб 
ташланади (экстракция). 
Асоратлар. 
Шикастланган тишлар пульпаси некрозга учраши, илдиз 
соҳасида ўткир периодонтит касаллиги ривожланиши, тиш канали облитерацияга 
учраши ёки радикуляр киста шаклланиши, шунингдек вақтинчалик ва доимий 
тишлар илдизлари учининг шаклланишдан тўхташи кузатилиши мумкин. 
Тишларнинг травматик чиқиши.
Ҳамма ёшда учрайди. Сут тишлари 
қаттиқ тўқималарининг мустаҳкамлиги - доимий тишларга нисбатан, камроқ 
бўлганлиги боис сут тишлар зарб таъсир кучига нисбатан заифроқ бўлади. Тиш 
ривожланишининг турли, босқичларида ҳам жароҳатлар кўлами ҳар хил бўлади. 
Ривожланиши тугалланган тишлар, шаклланишда давом этаётган тишларга 
нисбатан зарб таъсирига турғун (чидамли) бўладилар. 
Суяк ичида мустаҳкам ўрнашмаганлиги боис, тишлар чиқиши, зарб тушган 
соҳа унинг кучи ва йўналишга боғлиқ. Зарб кучи таъсирида, тишни катакчада 
ушлаб турган периодонт толалар узилади ёки чўзилади, натижада тиш уч 
йўналишда силжийди:
вертикал 
(окклюзион текисликка нисбатан юқорига (экструзия) ёки пастга 
(суяк ичига–интрузия) ёки ўз ўқи атрофида айланиб сурилади): 
саггитал –
олдинга (вестибўляр) ёки ичкарига (орал) (оғиз бўшлиғи 
томон); 
310 

---

трансверзал– 
ёнидаги тишлар томон; 
Алоҳида тишнинг чиқиши, илдизи синиб чиқиши, альвеоляр ўсиқ суяги
билан бирга синиб чиқиши фарқланади. 
Ўзи жойлашган катакчага нисбатан, тиш