Оғиз бўшлиғи аъзолари ва юз-жағ соҳалари тўқималарини

 
БОЛАЛАРДА ТИШЛАР, ЖАҒЛАР ВА ЮЗ
СУЯКЛАРИНИ ЖАРОҲАТЛАРИ 
Тишлар жароҳати 
Адабиётларда Ҳаркевичнинг келтирган маълумотларига кўра, юз-жағ 
соҳасининг жаъми жароҳатлари орасида тишлар жароҳати 5% ташкил қилади. 
Тишлар жароҳати болаларнинг ёшига бевосита боғлиқ бўлган актив 
ҳаракатчанлигидан келиб чиққан ҳолда содир бўлади, яъни 2-3 ёшдаги болалар, 
308 

---

оғзига турли предметлар ва ўйинчоқларни солган ҳолда югуриб йиқиладилар ва 
тишлари шикастланади. Катта болалар (8-11 ёш) қаттиқ юзалар (пол, стол, эшик 
ва шу кабилар)га урилиб ёки ўткир қирралар (зина, бетон, ёғоч) га шунингдек 
туртиб чиқиб қолган жойлар, (арматура, қозиқ, панжара темири) га йиқилиб, 
тишларни жароҳатлайдилар. 
Барча тишлар баробар жароҳатланмайди. Аксарият ҳолларда, юқори 
жағнинг фронтал тишлари шикастланади. 
Тишлар жароҳати беш тоифага бўлинади: 
Лат ейиш. 
Тишларнинг травматик қисман чиқиши (вертикал, горизонтал, 
трансверзал). 
Тишни тўлиқ (тиш катакчасидан) чиқиб кетиши. 
Тишнинг синиши. 
Аралаш жароҳатлар. 
Тишларнинг лат ейишида – механик куч таъсири зарбидан тиш атрофидаги 
боғлам (периодонт толалар) ва қон – томир нерв тутами узилиб, пульпага қон 
қуйилади, аммо тишларнинг анатомик яхлитлиги сақланиб қолади. Сут 
тишларида бундай ҳолат камдан –кам учрайди. 
Шикоятлари.
Жароҳатдан кейинги бир неча соат давомида бола тишдаги 
оғриққа, айниқса, тишлаганда оғриқ кучайишига шикоят қилади. 
Клиник манзараси:
жароҳатланган тиш ва атрофдаги тўқималарда 
ўзгариш деярли аниқланмайди, тиш бир йўналишдагина бир оз қимирлайди. 
Перкуссия қилинганда кучли оғриқ сезилади, қон – томири узилган тишнинг тож 
қисми пушти ранг тус олади. Пульпанинг ҳолатини аниқлаш мақсадида 
жароҳатдан сўнг 1, 3, 6 - ой орасида электроодонтодиагностика қилинади ва бунда 
электр токига жавоб ўсиб бориши кузатилса, мазкур ҳолат тиш пульпаси нобуд 
бўлганидан далолат беради ва эндодонтик даволаш чоралари кўрилишини тақазо 
этади. 
Рентгенологик 
текширувда (тиш жароҳатлангунча соғлом бўлган бўлса) 
илдиз ва периодонт оралиғида ўзгаришлар аниқланмайди. 
309 

---