Очиқ ахборот тизимларида ахборот психологик хавфсизлик

Birinchidan,
jamoatchilik fikrini o’zgartirayotgan, chalg’itayotgan vayronkor 
axborotlar tashqaridan, o’ziga xos himoya qalqoniga ega bo’lgan makonlardan 
kelayotganligini nazarda tutib, axborot tarqatish borasidagi mojarolarga yo’l quymay, 
ularga yuksak siyosiy va kasbiy madaniyat orqali yondashish. Befarqlik, sukut saqlash 
kayfiyatiga barham berib, milliy oriyat, milliy nafsoniyat bilan bog’liq holdagi 
targ’ibotchilik imkoniyatimizni namoyon etish yo’lidan borish. 
Ikkinchidan,
shuni nazarda tutish kerakki, har qanday hujumkor va buzg’unchi 
g’oyaga qarshi o’z vaqtida, mo’ljalni aniq olib munosabat bildirishda ehtiroslarga 
berilmasdan, ortiqcha shov-shuvlarga yo’l quymasdan, siyosiy vazminlik va bosiqlik 
bilan, ayni paytda kuchli ta’sir o’tkazish usullarini o’zlashtirmoq lozim.
Axborot sohasidagi xurujlar qizg’in avj olgan bir paytda ularning mohiyatini, 
manbalari, rivojlanish omillarini, ya’ni konfliktogen jihatlarini chuqur o’rganish lozim. 
Buzg’unchi va hujumkor axborotlar maqsadi, iddaosi, ular tagida yashiringan 
manfaatlar qanchalik to’g’ri va to’liq o’rganilsa, ularga shunchalik mutanosib va 
ishonchli zarba berish mumkin bo’ladi. 
XXI asr tsvilizatsiyasi oqibatida insoniyat o’z hayotiga axborot-psixologik tahdid 
kuchayayotgan jarayonni boshdan kechirmoqda. Bu, ayniqsa, rivojlanish yo’liga chiqib 
olgan O’zbekistonday yosh mustaqil davlatlarga kuchli salbiy ta’sir o’tkazishi mumkin. 
Chunki har qanday asossiz, buzg’unchi g’oya o’tish davriga xos bo’lgan juz’iy 
kamchiliklar va o’tkinchi ijtimoiy-iqtisodiy nuqsonlarni bo’rttirib ko’rsatib, 
jamoatchilik fikrini chalg’itishi, uning istiqbolga ishonchini susaytirib yuborishi 
mumkin.
Millatlarni yo’qqa chaqarish, ularning ildizini qirqib tashlash, milliy xususiyatlari, 
an’analari va urf-odatlarini barbod etish yo’li bilan mamlakatlarni zabt etish odatiy 
jarayonga aylandi. Bunday maqsadni amalga oshirishda axborot tizimidan foydalanish 
keng avj olib bormoqda. Mustaqil O’zbekiston esa ana shu jarayonda o’zining 
yangidan-yangi imkoniyatlarini, aqliy salohiyatini, o’z-o’ziini himoya qilish va har 
qanday tajovuzlarga qarshi tura olish iqtidorini namoyon etmoqda. Biroq bu etarli emas. 
Aniq natijalarga erishish uchun quyidagilarga mafkuraviy xususiyatlarga e’tibor berish 
lozim, deb o’ylaymiz: 
- insonni shaxs va fuqaro sifatida shakllantirish, uning imkoniyatlarini ruyobga 
chiqarish; 
- insonning o’zini-o’zi himoya qila olish instinktini, o’zini-o’zi boshqarish 
salohiyatini shakllantirish; 
- 
alohida 
odamlar, 
guruhlar, 
qatlamlararo 
munosabatlarni 
yana 
ham 
barqarorlashtirish; 
- jamoalar birligini, umumiy xonadon – yaxlit mamlakat taqdiri uchun javobgarlik 
hissini kuchaytirish; 
- millatidan va diniy e’tiqodidan qat’i nazar, O’zbekiston fuqarosi bo’lgan har bir 
shaxsning kelajak uchun mas’ulligini ta’minlash; 
- kelib chiqishi mumkin bo’lgan mojarolar, kelishmovchiliklarning asoslari, 
yo’nalishlari, rivojlanish omillari va dinamikasini doimiy, uzluksiz ravishda o’rganib 
borish va ularni oldini olish. 

---

100 
Ana shu tarzda, albatta, axborot sohasida xavfsizlikni ta’minlashning O’zbekiston 
tajribasi takomillashib boradi. Bu bevosita axborot xuruji avj olayotgan, axborot 
tarqatish texnologiyalari tobora takomillashib, uning usul va uslublari yangilanib 
borayotgan bir paytda mamlakatimiz ayni ana shu madaniy jarayonning eng samarali, 
insonparvar usullaridan yanada kengroq foydalanish imkoniyatlarini qidirayotganligini 
ko’rsatadi.