O z b e k is t o n r es p u b L i k a s I o liy

T arbiyaning  hayot  bilan,  m ehnat  bilan  bogMiqligi  qoidasi
Qaysi  davr,  qaysi  sharoitda  boMmasin  ota-bobolarimiz  o ‘z 
avlodining  har  tom onlam a  komil  insonlar  b o ‘lib  yetishishlari 
uchun  q a y g ‘urganlar.  Chunki  jism o nan   baquvvat,  aqlan  s o g ‘lom, 
m a ’naviy  yuksak,  bilim  va  hunar sohibi,  axloqan  pok  farzandlargina
122

---

avlodning  chinakam  davomchisi,  yurtning  egalari,  millat  boqiyligi 
va  boyligining  t a ’minlovchisi  hisoblangan.
0 ‘qu vchilarn i 
o n a -V a ta n n i 
sevish, 
ardoqlash, 
uning 
farovonligi,  gullab  y a shn ash i,  taraqqiyoti  uchun  sa d o q at  bilan 
x izm a t  qilish,  o n a -d iy o rn in g   har  bir  q arich  yerini,  boyliklarini, 
tabiati  va  h a y v o n o t  dunyosini  a vaylab  asrash,  kelgusi  avlo d la rg a  
qoldirish, 
ularni  m uq ad d as,  tab arru k   deb  bilish,  ajdodlari 
tarixi,  m ad a n iy ati  bilan  g ‘ururlanish  hissini  tuyish,  m illiy  urf- 
odatlar,  a n ’analar,  q a d riyatlar  va  udum larni  hurm at  qilish  ruhida 
tarbiyalash  j u d a   m uhim .
Tarbiyani hayot va mehnat bilan b o g ‘liqligi qoidasi  o ‘quvchilarda 
ja m o a   axloqi  va  turmush  qoidalariga  hurmat  bilan  qarashni, 
shaxsda  fuqarolik  va  ijtimoiy  m a s ’uliyat  hislarini  rivojlantirishni, 
o ‘zi  yashayotgan  m amlakatning  ravnaqi,  insoniyat  taraqqiyotini 
barqaror  saqlab  qolish  y o ‘lida  g ‘a m x o ‘rlikni,  ekologik  tarbiyani 
shakllantirishni  nazarda  tutadi.
Maktabda  o ‘quvchilami  ijtimoiy  foydali  faoliyatga  jalb  qilish, 
ularda  ijtimoiy  faollikni  rivojlantirishga  imkon  beradi.  0 ‘quvchilar 
jam iyatim iz  t o ‘g ‘risida  olgan  bilimlarni  amalda  qo'llash,  ijtimoiy 
o ‘z -o‘zini  boshqarish  organlarida  faol  qatnashish  orqali  hayotga 
tayyorlanib boradilar. A gar ular tevarak-atrofdagi turm ushga beparvo 
b o ‘lsalar,  o ‘zlarini  ijtimoiy ishlardan chetda turuvchi tomoshabin deb 
his  qilsalar,  oqibat-natijada  ularning  ruhida  b o ‘shanglik,  loqaydlik 
hosil  boMadi.
Bu  qoidaning  amalga  oshirilishi  o ‘quvchilarni  turmushga, 
mehnatga,  ongli  ravishda  kasb-hunar  tanlashga  har  tomonlam a 
tayyorlash  uchun  zamin  yaratadi.
Bu  qoida  o ‘quvchilarni  mamlakatimizdagi  va  chet  ellardagi 
kundalik  voqealar  bilan  muntazam  suratda  tanishib  borishlari  zarur, 
degan  talabni  ham  bildiradi.
123

---

0 ‘quvchilarning  ishlab-chiqarish  ilg‘orlari,  hurmatli  kishilar, 
mehnat  faxriylari  bilan  uchrashuvlari,  ijtimoiy  foydali  va  unumli 
mehnatda bevosita ishtirok etishlari  ularni  atrof-muhit bilan,  mustaqil 
jam iy at  qurilishi  amaliyoti  bilan  tanishtirishda  yordam  beradi.
0 ‘quvchilarning  qurilish  maydonchalari,  yig‘im-terim  guruhlari 
va  brigadalari  saflarida,  hunarmandchilik,  xalq  amaliy  s a n ’atida, 
bemorlarni  parvarishlash  va  nafaqaxo‘rlarga  xizmat  k o ‘rsatishlarini, 
hovli  va  k o ‘chalarni  tartibga  keltirishda,  sanoat  korxonalaridagi 
ishlarini  alohida  q u w a tla m o q   lozim.
0 ‘quvchilar  maktabda  nafaqat  katta  hayotga  tayyorgarlik 
k o ‘radilar,  balki  ana  shu  haqiqiy  hayot  bilan  yashaydilar.  Tarbiyani 
hayot  va  mehnat  bilan  q o ‘shib  olib  borish  qoidasi  o ‘quvchilarni 
tevarak-atrofdagi  hayot  bilan  tanishtirib  borishni  va  o ‘zgartirishda 
o ‘quvchilarning  qatnashishlarini  talab  qiladi.
M amlakatim izda bozor sharoiti  shakllanayotgan hozirgi  sharoitda 
o ‘quvchilarni  hayotga  va  mehnatga  yangicha  munosabatli,  layoqatli 
qilib  tayyorlash  lozim.