O z b e k is t o n r es p u b L i k a s I o liy


Tarbiyada  o ‘q u vchilarn ing  yosh  va  individual



Download 4,55 Mb.
Pdf ko'rish
bet86/158
Sana18.08.2021
Hajmi4,55 Mb.
#151001
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   158
Bog'liq
'pedagogika

Tarbiyada  o ‘q u vchilarn ing  yosh  va  individual 
xususiyatlarini  hisobga  olish  qoidasi
Tarbiyaning  mazmunini  tashkil  qiluvchi  g ‘oyalar,  talablar, 
maqsad  va  vazifalar  ichidan  o ‘quvchilam ing  yosh  va  individual 
xususiyatlariga  muvofiq  keladiganlarinigina  tanlab  olish  ju d a  
muhimdir.  Boshqacha qilib  aytganda,  tarbiyachilar bola  shaxsiyatiga
126


monand  y o ‘l  topishlari,  uning  shaxsini  shakllantirish  uchun  kerakli 
sharoit  yaratishlari  lozim.
Insonning  qobiliyati  va  shaxsiy  xususiyatlarini,  individual 
xarakterini  oila,  muhit,  turmush  sharoiti  oldindan  belgilaydi.
0 ‘qituvchi  bolalarni,  ularning  har  birini  tushunish  mahoratiga 
ega boMishi  kerak.  0 ‘z o ‘quvchilarini  bilish  va ular  bilgan  narsalarni 
bilish, har biri alohida va hammasi birgalikda bilishi m umkin boMgan 
narsalarni  bilish  o ‘qituvchi  uchun  zarur  shartlardan  biridir.
Tajribali  o ‘qituvchilar  o ‘quvchilami  kuzatadilar,  ularni  har 
tom onlam a 
o ‘rganadilar, 
o ‘quvchini 
boshqalardan 
ajratadigan 
sifatlarni  izlab topadilar va u  boshqalarga qanday  n a f  keltirishi  mum- 
kinligini  aniqlaydiiar.
Tarbiyaning  mazmuni,  shakli  va  metodlari  bolalar  yoshi  va 
saviyasiga  qarab  turli  sinfda turlicha  boMadi.  Masalan,  boshlang‘ich 
taMimning  asosiy  vazifasi  o ‘quvchilarda  o ‘qish,  chizish,  hisoblash 
malakalarini  shakllantirish  bilan  birga ularning  ongi,  qalbiga tabiatni 
m uhofaza  qilish,  yaxshilik,  adolat,  halollik,  mehribonlik  kabi 
tu y g ‘ulam ing  oddiy  qonun-qoidalari  singdiriladi.  Buning  uchun 
ularni tez-tez tabiat q o ‘yniga olib chiqish,  ularning o'zlari kuzatishlar 
olib  borishlari  uchun  imkoniyatlar  yaratish  lozim.
Y uqori  sinflarda  esa  shaxsning   rivojlanishi  v a   shakllanishi, 
un ing   ijtim oiy  o ‘zligini  an g la sh g a   boMgan  istagi,  qiziqishi  va 
q obiliyatini  t a ’m inlash  uchun  sh art-sh aro itlar  yaratiladi,  kasb ga 
y o ‘naltirish g a 
e ’tibo r  beriladi. 
0 ‘q u v c h ila r  ja m o a s i 
ayrim  
shax slardan  iborat.  Shuning  uchun  har bir b o lanin g  o ‘ziga alohida 
p e da g o g ik  t a ’sir  k o ‘rsatilishi  kerak.  B uning  uchun  ped ag o g 
bolaning 
qan d ay 
o ilada 
tarb iy alan gan lig i, 

tarbiyalan gan  
m uhit  t a ’sirini,  tengdoshlari,  o ‘rtoqlari  va  k attalar  q anday  t a ’sir 
k o ‘rsatay otg an larini,  uning  ijobiy  va  salbiy  odatlarini,  nim alarga 
qiziqishini  h a m d a   qobiliyatini  yaxshi  bilishi  kerak.  H a r  bir 
bolaning  o ‘z ig a g in a   xos  boMgan  x u susiyatlarini  aniq  bilm ay  turib
127


bo lag a   rejali  ravishda,  m a q s a d g a   m uvofiq  tarzda  t a ’sir  k o ‘rsatish 
m u m k in   emas.
Pedagogning  bu  qoidaga  amal  qilishi  o ‘quvchilarning  tushu- 
nishiga, ulam ing his-tuyg‘ularini, tashvishlarini jiddiy qabul  qilish va 
qadrlashga,  ijobiy  insoniy  fazilatlarni  tarbiyalashga  yordam  beradi. 
0 ‘quvchilar  ham  o ‘z  o 'rn id a   o ‘zlarini  inson  sifatida  anglaydilar  va 
o ‘qituvchilarga  hurmat  bilan  qaraydilar.
Pedagog  tarbiya  jarayonida  bolalarning  ijodkorligiga,  ziyrak- 
ligiga,  mustaqilligiga,  bilish  va  ijtimoiy  faolligiga  keng  y o ‘l  berishi 
kerak.  Bolalar  jam o asig a  singdirilgan  m uom ala  xarakteri  har  bir 
o ‘quvchiga  haqiqiy  insoniy  tabiatni  rivojlantirishga  yordam  berishi 
lozim.
Bu  qoidani  amalga  oshirish  bolalar  faoliyatini  mazmuni  va 
shakllarini  ularning  yoshiga,  hayotiy  tajribasiga  va  imkoniyatlariga 
muvofiqlashtirishni  talab  qiladi.  0 ‘qituvchi  o 'z   o ‘quvchilarida 
insoniy  fazilatlarni  tarbiyalash  jarayonida  ularning  har  biriga  xos 
ravishda  m uomala  qilish  y o ‘lini  topishi  lozim.

Download 4,55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   158




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish