O. T. A L a V i y a, s h. Q. Q o d I r o V a. N. Q o d I r o V, s h. H. H a m r o q u L o V e. H. H a L i L o V

Lim faning h osil bo'lishi.
L im fa suyuqligi hosil b o 'lish i filtratsiya, 
d if fu z iy a v a o sm o s h o d is a la rig a a s o sla n g a n . K a p illy a rla rd a g i v a 
to'qim alararo suyuqlikning gidrostatik bosim i farqi hisobiga sodir bo'ladi. 
K a p illy a rla r d e v o rin in g o 'tk a z u v c h a n lig i k a tta o 'r in tu ta d i. T u rli 
o'lcham dagi zarrachalam i lim fa tom irlaridan ular b o 'sh lig 'ig a o 'tishining 
ikki y o 'li m avjud. U lardan b irinchisi-kapillyarlar devori orasidagi yoriqlar 
k en g a y ib , to ra y ib tu rish i m u m k in . U la r k en g a y ib y irik m o le k u la li 
zarrachalam i o 'tk az ad i. Ikkinchi y o 'li-en d o te liy hujayralari sitoplazm asi 
orqali m ikropinotsitoz pufakchalari va v ezikulalar yordam ida o 'tad i.
L im fa h o sil b o 'lis h id a to 'q im a v a q o n -to m ir k a p illy a rla rid a g i 
gidrostatik va onkotik bosim asosiy o 'rin egallaydi. Q onning gidrostatik
302

---

bosim ining ortishi lim fa hosil bo'lish in i kuchaytiradi, onkotik bosim ining 
ortishi esa aksincha.
Limfaning harakatlanish mexanizmi.
L im faning harakati uni lim fa 
k ap illyarlarida hosil b o 'lish id a n boshlanadi. L im fa su y u qligining hosil 
b o 'lish i jo y id a n boshlab, to b o 'y in sohasidagi venalariga quyiladigan 
joygacha uning harakatini lim fangionlam ing ritm ik qisqarishi ta ’minlaydi. 
Lim fangionlar, naysim on m ikroklapanlar b o 'lib , o ’zini tarkibida lim fani 
harakati uchun zarur b o 'lg a n barcha elem en tlar m avjud: M uskul qavati, 
distal va proksim al k lapanlar m avjud. L im fa suyuqligi kapillyarlardan 
kichik lim fa tom irlariga siljigandan so 'n g lim fangionlar lim fa bilan to 'la
boshlaydi va uning tom irlari qisqara boshlaydi. M uskullar qisqarishi 
uning ichki bosim ini oshiradi va distal qism klapani y opilib proksim al 
qism klapani ochiladi. N atijada lim fa navbatdagi lim fangionga siljiydi(65- 
rasm).