O ’qu V u sl ubiy m a jmu a

Eltuzarxon(1804-1806
) Buxoro amirligi chegaralariga bostirib 
kiradi. Katta qiyinchiliklar bilan bu hujum qaytariladi. 

---

108 
1815 yil bahorida Qo`qon xoni Umarxon Buxoro amirligiga qarashli bo`lgan 
Turkistonga qo`shin jo`natdi va kechasi kutilmagan va qo`qqisdan qilingan hujum natijasida 
shahar egallanadi. Qo`qon xonligi tomonidan Turkiston shahrining egallanishi ikki qo`shni 
xonlikning o`rtasidagi dushmanlikning kuchayishiga sabab bo`ladi. Xullas, Amir Haydar o`z 
hukmronlik davrini to`htovsiz harbiy yurishlar va jangu-jadallarda o`tkazadi. 
Amir Haydar vafot etgach taxtga uning o`g`li Husayin o`tiradi. Lekin u ikki oy o`tar-
o`tmas vafot etdi. Keyin ma`lum bo`lishicha Husayin zaharlab o`ldirilgan ekan. Husayindan 
so`ng Buxoroning zodagon vaayonlari uning boshqa bir og`asi Umarni amirlikka ko`taradilar. 
Yangi amirni naymanlar qo`llab-quvvatladilar. Ammo Haydarning yana bir o`g`li Nasrullo bu 
ishga rozi bo`lmadi va xitoy-qipchoqlarini o`z tomoniga tortib Buxoroni qamal qiladi va 
hokimyatni qo`lga kiritadi. U naymanlar urug` aslzodalarining hammasini qatl ettirdi, bir 
qismini shahardagi baland minoralardan tashlattiradi, ularning uy-joylarini va oilalarini talash 
va haqoratlashni qo`hinlariga topshirdii. Nasrullo dastlab Umarga rahm qilib uni omon 
qoldirdi. Ularga Qo`qon xoni boshpana beradi. Lekin o`z va`dasiga vafo qilmagan Nasrullo 
jigarining orqasidan odam yubortirib o`ldirtiradi. O`sha paytda Umar 21 yoshga endigina 
to`lgandi. O`taketgan shuhratparast va ishi qora Nasrullo hamma narsadan shubhalanar va 
hech kimga ishonmasdi. U endi hali hayot bo`lgan uchta ukasidan havotirlanar va 
shubhalanardi. Shu bois Nasrullo ulardan qutilish uchun har uchchalasini ham qopga solib 
Amudaryoga cho`ktirib yuboradi. Nasrullo qonxo`rligi bilan nom chiqargan edi. Shu 
sababdan unga «qassobning botiri» deb laqab qo`yishgan.