O. L. Muxamedov Kafedra mudiri

Rudali resurslar.
O‘zbekiston hududi ayniqsa, rangli metall rudalariga boy. Jumladan, 
O‘zbekiston mis rudasining zahirasi bo‘yicha MDH da Rossiya va Qozog‘istondan keyingi 
o‘rinda turadi. Mamlakat miss konlari asosan Qurama tog‘ tizmasida keng tarqalgan. Uning 
Olmaliq atrofidan Qalmoqqir, Dalniy va Sarichek konlari eng yiriklaridir. Qo‘rg‘oshin-rux 
konlari janubi-g‘arbiy Husor tog‘larida joylashgan. Qurama tog‘idagi Lashqaran polimetall 
konidan qadimda kumush, qo‘rg‘oshin qazib olingan. Ular endilikda sanoat asosida 
Qo‘rg‘oshinkon konidan olinadi. Shimoliy Nurota tizmasi yonbag‘irlarida ma’dan konlari, 
Xondiza (Surxondaryo)da yirik polimetall konlari topilgan. 
O‘zbekiston oltin zahirasiga juda boy. Qimmatbaho oltinning bir necha endogen va 
ekzogen konlari topilgan. Uning eng yirik konlari Markaziy Qizilqum (Muruntov va Kakpatas) 
da joylashgan. Mamlakatimiz qidirb topilgan oltin zaxiralariga ko‘ra jahonda to‘rtinchi, uni 
qazib chiqarish hajmi bo‘yicha oldingi o‘nlikda turadi. Oltinning Muruntov va Kakpatas konlari 
tokembriy va quyi paleozoy jinslarida, Olmaliq guruh konlari ega intruziyalarda joylashgan. 
Oltin Marjonbuloq, Zarmitan, Chodak, Uchbuloq, Qoraqo‘ton, Kaundi konlarida katta 
zaxiralarga ega. Umuman, mamlakatimiz hududida oltinning 30 dan ortiq konlari topilgan va 
ularning zaxirasi aniqlangan. 
O‘zbekistonda kumush konlari ham ko‘p. Uning asosiy konlari Qurama tog‘larida 
joylashgan. Navoiy viloyatidagi Visokovoltnoye Ukjetpes konlari va Namangan viloyatidagi 
Oqtepa zaxiralari aniqlangan kumush konlaridir. 
Nodir metallardan volfuram (Langar, Qoratepa, Quytosh, Ingichka, Yakton, Chochtepa 
konlari), molibden (Hisor, Qurama va Chotqol tizmalarida) ko‘p uchraydi. Qalayning 
mamlakatimizda 100 dan ortiq konlari mavjud. Shulardan Qarnob koni 1950 yillarda ishga 
tushirilgan. Vismut rudalari chotqol-Qurama tog‘larida topilgan. Simob va Surma tarkibiga 
rudalar respublikamizning Janubiy Farg‘ona qismida ko‘p uchraydi. U yerda simobning 110 dan, 
surmanning 10 dan ortiq konlari istiqboli hisoblanadi.
Mamlakatimizda rudali resurlardan temir rudasining konlari ham topildi. Cho‘kindi jinsli 
temir ruda konlari bur va uchlamchi davr yotqiziqlarida joylashgan bo‘lib, bunday konlar 
Orolbo‘yi regionida, Qiziqumda va Jizzax viloyati hududida uchraydi. 1999 yilda geologlar 
tomonidan zaxirasi qayta aniqlangan. Jizzax viloyati Forish tumanidagi temir ruda konining 
sanoat ahamiyati katta bo‘lib, uning tarkibida 60 foiz atrofida sof temir borligi aniqlangan. 
O‘zbekistonda marganes konlari ham bor. Uning Zarafshon tog‘larida Ziyoviddin, 
Devtosh, Qizilbayroq, Taxtaqoracha, Teransoy, Cho‘panota konlaridan zaxiralarining tarkibi 
toza rudaga ancha boy (ruda tarkibida toza marganes 8 foizgacha).
Mamlakatimizning ayrim hududlarida sanoatning qimmatbaho xomashyo bo‘lgan o‘ran 
ham bor. Mamlakatimiz bu xom ashyo zaxirasi va qazib chiqarish bo‘yicha ham yetakchi 
davlatlardan hisoblanadi.