O. A. H u s in o V patologik fiziologiyadan amaliyot darslari uchun



Download 11,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet133/261
Sana14.02.2022
Hajmi11,17 Mb.
#448095
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   261
Bog'liq
Patol.-fiziol.-amal.-darsl.-uchun-qoll.-Husinov-O.A.-2008-y.

Leykozlar (gemoblastozlar).
«Leykoz» atamasi 1921-yilda Ellerman 
tomonidan taklif qilingan. Leykozlar qon yaratuvchi to ‘qimaning o‘sma 
tabiatli tizimli kasalligi bo‘lib, unga leykotsitlaming nazoratdan chiqqan 
xavfli proliferatsiyasi xos. Bu k asallik d a o ‘sm aning o ‘sish m anbai 
sifatid a k o ‘m ik ustun hujayrasining avlodi - ayrim qon yaratuvchi 
kurtaklam ing o ‘tmishdoshlari xizm at qiladi.
Leykozlar an’anaviy ravishda o ‘tkii va surunkali turlarga boHinadi, 
am m o bunda kasallikning kechish xusisiyatlari (rivojlanishi tezligi, 
u m rn in g
d a v o m iy lig i) 
e m a s, 
b a lk i 
o ‘sm a 
s u b s tra tin in g
sitom orm ofologik tasnifi tushiniladi.
0 ‘tk ir leykozning m orfologik substratini yosh blast hujayralari 
(o ‘tm ishdosh hujayralam ing 2 -3 -sin fi yoki 4 -s in f hujayralari) tashkil 
etadi; surunkali leykozda o ‘sm aning asosiy o g ‘irligini yetilgan va 
yetilayotgan (5 va 6-sinf) hujayralar tashkil qiladi.
L eykozga xos o ‘zgargan h u jay ralam in g sitokim yoviy tavsiflga 
b o g ‘liq h o ld a o ‘t k ir le y k o z la r m ie lo b la s tli, m ie lo m o n o b la s tli, 
eritrom ieloz, prom ielotsitarli, lim foblastli, tabaqalashm agan turlarga 
b o ‘linadi.
Surunkali leykozlaraing ham o ‘z navbatida quyidagi turlari farq 
q ilin ad i: m ieloleykoz, lim fo ley k o z, m o n o tsitar leykoz, eritrem iya 
(Vakez kasalligi).
Periferik qonda leykotsitlar sonning o ‘zgarishiga qarab leykozning 
q uyidagi shakllari farqlanadi: leykem ik (qonda yuqori leykotsitoz, 
ba’zan 500-1000 lOVmkl gacha yetadi); subleykemik (leykotsitoz 15- 
50*103/m k l), a le y k e m ik ( le y k o ts itla r soni m e ’y o rig a y a q in ) va 
leykopenik leykozlar.
Bolalarda ko‘proq o ‘tk ir leykoz tashxislanadi. Qon yaratuvchi va 
lim foid to ‘qimaning hamma xavfli o ‘sma kasalliklari orasida bu kasallik 
bilan h ar 10 bolaning biri o g ‘riydi. Leykozlar bilan og ‘rish bolaning
2 -5 yoshi oralig‘iga to ‘g ‘ri keladi.
B o l a la r d a le y k o z k e c h is h i n in g o ‘z ig a x o s b e lg i la r i: 1) 
b o lala rd a leykozning o ‘tk ir sh ak llari uchraydi; 2) qonda leykem ik 
b o ‘s h liq m av ju d lig i; 3) te ri va s h illiq q a v a tlard a g em o rragiy alar 
b o ‘lis h i; 4 ) b o d o m b e z la rid a n e k ro tik o ‘z g a ris h la r; 5) k e sk in
a n e m iy a.
E tio lo g iy a va p a to g e n e z i
. L ey k em ik ja ra y o n n in g riv o jlan ish i 
sabablari oxirigacha o ‘rganilmagan. Hozirgi vaqtda ionlovchi nurlar, 
e k z o g e n k im y o v iy o m illa r, o n k o g e n v iru s la rn in g e tio lo g ik ro li 
ta s d iq la n g a n . L e y k o z la rn in g riv o jla n is h id a n a s liy m o y illik n in g


a h a m iy ati o 'r g a n ib c h iq ilg a n . M u ta ts io n n a z a riy a , k lo n al 
konsepsiyaning asosiy g ‘oyalari shakllantirilgan.
Ionlovchi radiatsiya (IR).
Ionlovchi radiatsiyaning leykoz bilan 
etiologik bog'lanishini Xirosima va Nagasaki fojiasi ishonarli ravishda 
tasdiqlaydi. A tom bom basi portlagandan keyin, shaharning aholisi 
orasida Yaponiyaning boshqa shaharlari aholisiga ko‘ra leykoz 13 marta 
ko ‘proq rivojlangan. Xavfli o‘smalar kasalliklari bilan og‘rish darajasi 
sobiq Ittifoq hududida Chernobil AES halokatidan keyin 1985-yildan 
boshlab 7 foizga k o ‘paygan.
Xavfli o'sm alar jarayonini, shu jumladan, leykozni turli kimyoviy 
birikmalar yordamida tajriba y o ‘li bilan yaratish mumkinligi m a’lum. 
Ularga PAU, arom atik aminlar, azobirikmalar, insektitsidlar kiradi.
Ba’zi endogen moddalar: steroid birikm alar (jinsiy gormonlar, o ‘t 
k islo ta la ri, x o le s te rin v a b .), sh u n in g d e k trip to fa n a lm a sh in u v i 
mahsulotlari ham leykozogen ta ’sirga ega.

Download 11,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   261




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish