O ’ zb e k I s t o n r e s p u b L i k a s I q I s h L o q V a s u V x o ’ j a L i g I v a zi r L i g I samarqand qishloq xo’jalik instituti

Tayyor mahsulotga ishlov berish (gomogenizasiya va pasterizasiya) 
Yirik masshtabli ishlab chiqarishda muzqaymoq aralashmasi balans tankiga 
kelib tushadi, keyin plastinka ko’rinishli issiklik almashuvchiga va 73-75
0
S gacha 
isitiladi. 
Gomogenizasiyadan oldin oqim aralashtirgich yordamida dozalarga 
bo’linadi va OMJ yoki usimlik yog’lari qo’shiladi. 14-20 MPa(140-200 bar) 
Бажарди 
Рахбар
Tilavov X 
Eshonqulov M 
001.004.031. БМИ. 2014 й. 

---

39 
bosim ostida o’tkaziladigan gomogenizasiyadan keyin, aralashma pasterizasiya 
qilinadi. 
Doimiy ishlab chiqarishda tarkibida ma’lum miqdorda yog’ bo’lgan 
aralashma, oldin texnologik tankda pasterizasiya qilinadi, odatda 70
0
S 30 daqiqa 
davomida. Keyin aralashma gomogenizatordan o’tkaziladi, 5
0
S gacha plastinka
shaklidagi issiqlik almashtiruvchida sovutiladi va saqlanish rezervuariga
yuboriladi. 
Yirik masshtabli ishlab chiqarishda gomogenizasiya qilingan aralashma
plastinka shaklidagi issiqli almashtiruvchiga qaytariladi va 83-85
0
S gacha qariyb 
15 sekund davomida pasterizasiya qilinadi. Keyin pasterizasiya qilingan 
aralashma 5
0
S gacha sovutiladi va saqlanish rezervuariga yuboriladi. 
Doimiy frizerlashtirish 
Uzluksiz frizerlashtirish frizeri ikki funksiyani amalga oshiradi: 

Zarur bo’lgan nazorat qilinadigan havo miqdorini kiritib ko’pirtiradi 

Aralashma tarkibidagi suvni muzning kichkina kristallchalarini xosil 
qilib muzlatadi. 
Aralashma silindrga sovutilgan orqa tomoni bilan uzatiladi. Muzlatish 
jarayoni juda tez o’tadi; bu juda mayda kristallar xosil qilish uchun kerak. 
Muzlatilgan mahsulot katlami silindr devorlaridan doimiy aylanib turuvchi
pichoq bilan ta’minlangan va sildir ichida o’rnatilgan bil yordamida olinadi. 
Rezervuarlardan aralashma uzluksiz xarakatlanuvchi frizerga keladi, bu vaqtda 
birdaniga havo tortib olinadi va muzlatish -3
0
S dan -6
0
S temperaturada 
muzqaymoqning turiga qarab o’tadi. Xajmning havo vositasida oshirilishi 
ko’pirtirish deyiladi va odatda 80-100% tashkil qiladi, ya’ni 0,8 dan 1 litr xavo
bir litr aralashma uchun. Frizerdan chiqishda muzqaymoq strukturasi yumshoq 
muz strukturasiga o’xshash va bunda 40% tarkibidagi suv muzlatilgan xolatda. 
Keyin u navbatdagi jarayon uchun yuboriladi – qadoqlash, ekstruziya yoki shakl 
berish. 
Бажарди 
Рахбар
Tilavov X 
Eshonqulov M