Noorganik moddalar kimyoviy texnologiyasi” fakul­teti t. R. Abdurashidov nomidagi “yuqorimolekulali birikmalar va plastmassalar texnologiyasi” kafedrasi

Rux oksidi ZnO - vulkanizastiyani faollashtiruvchi).
Rux oksidi – zichligi 5500-5600 kg/m³ bo’lgan oq kukun bulib, rezina sanoatida qo’llaniladigan rux oksidi zardori o’rtacha o’lchami 0,1÷0,3 MK ZnO rezina qorishmalarda katta axamiyatga ega, tezlatgichlarning aktivatori bo’ladi.
TK uchun kuchaytiruvchi to’ldirgich oltingururt, kauchuklarning hamma hollardan olingan rezina uchun oq rang beruvchi va issiqlik ko’p martali deformastiyaga issiqlik muxitini kamaytiruvchi bo’lib xizmat qiladi.
Rezina qorishmalardan ZnO moddalari 1÷2 massali ultra to’latkich oktivator uchun 5% massaviy qism 57 va sekin to’ldiruvchilarga uchun 10-70% massaviy qism vezdni issiqlik o’tkazuvchi kuydirgich sifatida qo’llaniladi. ZnO rezina qorishmalarida kata ahamiyatga ega: tezlatgichlarning ativatini bo’ladi. TK uchun kuchaytiruvchi to’ldirgich polimer uchun vulkanlanish agenti, kauchuklarning hamma hollardan olinganrezina uchun oq rang bruvchi va iaaiqlik o’tkazuvchi to’ldirgich, ko’p martali deformatsiyaga issiqlik muhitini kamaytiruvch bo’lib hizmatqiladi. Rezina qorishmalaroda ZnO moddalari 1-2 massaviy qismi ultra to’latkich aktivaryan uchun 5% massaviy qism o’rta va sekin to’ldirgichlar uchun 10-30% massaviy qisim rezina issiqlik o’tkazuvchi kuydirgich sifatida qo’llaniladi.
Rux oksidi (GOST 205-56). Ok amorf kukun, och kremsifat rangda buladi.
Stearin kislota. Stearin kislotasi - bu C₁₇N₃₅COOH formulasiga mos keladigan alifatik monobazik karboksilik kislota. Oq kristallardan iborat, suvda erimaydi, dietil efirda eriydi. Stearin kislotasi 1816 yilda frantsuz kimyogari Chevrel tomonidan topilgan. Stearik kislota, shuningdek sintekik usul bilan- to'yingan uglevodorodlarni marganets birikmalari bilan oksidlash yo’li bilan olinadi. RTM ishlab chiqarishda aktivatir sifatida qo’llaniladi.
Rezina qorishmaga aktivator sifatida qo’shilgan metall oksidlariga yog‘li kislotalar ham qo’shilganda birmuncha samarali ta’sir o’tkazadi. Stearin, olein, palmetin va boshqa kislotolar – ikkilamchi faollashtiruchilar sifatida qo’llaniladi.