Nizomiy nomidagi

Dumlilarga salamandralar, burchaktishlilar, proteylar, Oyoqsizlarga chervyachalar, ilonbaliqlar, dumsizlarga baqalar, qurbaqalar kiradi.(13)

Suvda va quruqlikda yashovchilarning har bir turkum vakillarida xarakterli belgi xossalari bor. Chunonchi dumlilarning tuban guruhlarida xorda bir umrga saqlanadi, haqiqiy qovurg‘alari yo‘q, kalta-kalta ustki qovurg‘alar bor. Haqiqiy salamandralarda urug‘lanish ichki, o‘pkasiz salamandrada o‘pka rivojlanmagan, bunga sabab ularning suv muhitida yashashga o‘tganligi bo‘lsa kerak. Salamandra, tritonlarda urug‘lanish ko‘pincha quruqlikda boradi. O‘pkasiz salamandralarning yuragi ikki kamerali, ikchik qon aylanish doirasi taraqqiy etmagan, chunki yurak bqlmasi to‘siq bilan ajralmagan.

Ba’zi amfibiyalarda oyoqlar yaxshi rivrojlanmagan, shuning uchun ularning oyoqlari yurishga layoqatli emas. Bir juft ko‘zi teri ostiga yashiringan. Nafas organi o‘pka hamda ichki jabralardan iborat. Proteylar ko‘proq qorong‘i g‘orlardagi suvlarda tarqalgan. Urchish davrida urg‘ochisi otalangan tuhum qo‘yadi yoki tirik tug‘adi. Ko‘zi reduksiyalashgan Amerika proteyi o‘pka va tashqi jabra va teri orqali nafas oladi. Salamandrada ham tashqi jabra saqlanib qoladi.

Oyoqsizlar primitiv tuzilishli bo‘lib, yer ostida yashashga moslashgan. Tashqi ko‘rinishi ilonga yoki yirik chuvalchangga o‘xshash, ko‘pchiligida xalqa segmentlari bir bo‘lib yomg‘ir chuvalchangini eslatadi. Oyoqsizlarning yurak bo‘lmalari orasidagi to‘siq rivojlanmagan. Ko‘zlari, eshitish organi kuchsiz rivojlangan.

Dumsiz amfibiyalar turkumi vakillari birmuncha murakkab tuzilgan. Turlari ko‘p bo‘lishiga qaramay ularning hammasi baqaga o‘xshash gavdaga ega. Ko‘pchilik turlarida qovurg‘alar rivojlanmagan. Voyaga yetganlarida jabra yoriqlari bo‘lmaydi. Urug‘lanishi asosan tashqi.