Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti zamonaviy uzluksiz ta

 ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
 
475 
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ 
tilidan tir shaklida “otish mashq qilinadigan joy” ma’nosida qabul qilingan so’z ham bor. Bu 
misollar tilda paydo bo’lgan narsa va hodisalarni bir-biridan farqlashda turli tillar orqali o’tgan 
turlicha so’zlardan (asli variantlaridan) foydalanish hodisasi mavjudligini ko’rsatadi.
Narsalarni farqlab atash uchun bir so’zning turli shakli – variantlaridan foydalanish og’zaki 
adabiyot (folklor) namunalarida, mahalliy shoir va yozuvchilarning ijodlarida ko’proq aks etadi. 
Adabiy tildagi taraf so’zining tarap shaklida dushman ma’nosida ishlatilishiga misollar uchraydi: 
Hozir menga qalmoq bo’lgandir tarap. 
(“Alpomish” dostonidan.) 
Qashshoqlarga boylar ko’p tarap bo’ldi. 
(O’zbek folklori. II tom, 33-bet.) 
Taraf so’zining tarap shaklida boshqa (yov) ma’nosida qo’llash qadimgi urush odati-
raqiblarning ikki tomonda saf tortib o’rtada jang qilishi davriga aloqador bo’lsa kerak. 
Qamish agar po’paklasa, el bo’ryo qilur degan misra bor. Bunda po’pak so’zining 
o’simlik uchidan chiqadigan to’p guli (ruscha сосветие) ma’nosida, umuman, hilpirab turadigan 
gultoj yoki bezak ma’nosida ishlatilganligi ko’rinadi. Holbuki, izohli lug’atda bu so’zning bunday 
ma’nosi berilmagan. Unda po’pak so’zi dialektal so’z hisoblanib, popuk I so’ziga havola qilingan: 
Popuk I. Narsalarga bezak uchun taqiladigan bir bog’lam tola, pat, ip va sh.k. do’ppi popigi deb 
izohlangan.[1, 294-b]
Hozir hazil shaklida, ruscha shutka ma’nosida yuritiladigan so’zning asli shakli bo’lmish 
hazl variantini Abdurashid Abdug’ofurov “Navoiy satirasi” nomli asarida yumor so’zi ma’nosida 
qo’llagan.
Gulchehra Jo’rayeva o’zining dastlabki she’rlaridan birida bo’lishmoq so’zini bo’lashmoq 
variantini “boshqa bilan baham ko’rmoq” ma’nosida ishlatgan: Shodligimni bo’lashgin,