Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti termiz filiali

2. Egalik qo`shimchalarining uslubiy xususiyatlari.

1) otlarda qo`llangan egalik qo`shimchasi qaratqich kelishigi qo`shimchasining mavjudligini, qaratqich kelishigi qo`shimchasi esa egalik qo`shimchasining mavjudligini ko`rsatib turadi: maktab hovlisi, bizning maktab.

2) egalik (qarashlilik ma’nosi) –niki qo`shimchasi yordamida ham ifodalanishi ham mumkin, faqat bu qo`shimcha shaxs-son ko`rsatmaydi: Bizning maktab – maktab bizniki.

3) qaratqichli birikmalarda shaxs almashib qo`llanishi ham mumkin: Mening uyim shu erda – Kaminaning uyi shu erda.

3. Ot yasovchi qo`shimchalarning uslubiy xususiyatlari. Bu qo`shimchalar orasida o`zaro sinonim bo`lgan qo`shimchalar ham uchraydi: adabiyotshunos – adabiyotchi, mehnatkash – mehnatchi.
Sifat turkumiga xos uslubiy xususiyatlar

1. Sifatlardagi qiyosiy darajani yasovchi –roq qo`shimchasi o`rnida –mtir, -imtil, -ish qo`shimchalari qo`llanishi mumkin: ko`kroq – ko`kish, qoraroq – qoramtir.

2. Sifat yasovchi qo`shimchalar orasida sinonimlik hodisasi ko`plab uchraydi: aybdor – aybli, serg`ayrat – g`ayratli, chopqir – chopag`on, beg`ubor – g`uborsiz, bama’ni – ma’nili.

3. Bu qo`shimchalar orasida antonimlik hodisasi ham uchraydi: suvli – suvsiz.