Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti tabiiy fanlar fakulteti kimyo kafedrasi

2H₂S + O₂ → 2H₂O + 2S
Bu reaksiya tufayli tabiat oʻz-oʻzini zaharli modda (H₂S)dan tozalab turadi, bu reaksiya ekologik ahamiyatga ega. Vodorod sulfid kuchli qaytaruvchi hisoblanadi.
Havo tarkibida vodorod sulfid oz boʻlsada, sof holda mavjudligi sababli kumushdan yasalgan buyumlar vaqt oʻtishi bilan qorayadi, ya’ni hosil boʻladigan kumush sulfidi bilan qoplanadi:
4Ag + 2H₂S + O₂ → 2Ag₂S + 2H₂O
Nitrat kislota – HNO₃ kuchli kislota boʻlib, och sariq tusli, bugʻlanib turuvchi modda, 84˚C da qaynab, 42 ̊C da qattiq holatda oʻtuvchi eritma holida boʻladi. Nitrat kislotaning havoda tutashiga sabab, uning bugʻlari havodagi namlik bilan tuman tomchilarini hosil qiladi. Suv bilan istalgan nisbatda aralashadi.
Suyultirilgan nitrat kislotalarning barcha xosslari namoyon qiladi. U kuchli kislotalar qatoriga kiradi. Suvdagi eritmalarda dissotsilanadi:
HNO₃ ⇄ H⁺ + NO₃^-
Shuning uchun u sovuq joyda va qorongʻulikda saqlanadi.
Nitrat kislotaning juda muhim xossasi shundan iboratki, u kuchli oksidlovchi hisoblanadi va barcha metallar bilan reaksiyaga kirishadi.
Nitrat kislota – asosiy kimyo sanoatining eng muhim mahsulotlaridan biridir. Uning koʻp miqdori azotli oʻgʻitlar, portlovchi moddalar, dori-darmonlar, boʻyoqlar, plastmassalar, sun’iy tola va boshqa materiallar tayyorlashga sarflanadi. Tutovchi nitrat kislota raketa texnikasida raketa yoqilgʻisini oksidlovchi sifatida ishlatiladi.
Karbonat kislota – H₂CO₃. Karbonat kislota faqat eritmadagina mavjud boʻladi. Qizdirilganda u uglevod (IV) oksid bilan suvga ajraladi. Karbon kislota molekulasida vodorod atomlari kislorod atomlari bilan bogʻlangan boʻladi: